ژیلوان

1. ژیلەوان، ئاگرەوان، کەسێک کە سەروکاری لەگەڵ ئاگرە؛ 2. کەسێک کە رەز و داری مێو بەخێو دەکا: رەزەوان، ئاگرەوان؛ (ژیل) بە تەنیا 1. واتای: بزووتن و جووڵان؛ 2. ورد، پێچەوانەی درشت؛ 3. وردەئاگری ژێر خۆڵەمێش دەدا؛ (وان)یش بەخێوکەر و بارهێنەر؛ (ژیلوان)یش 1. واتە ئاگرەوان؛ 2. رەزەوان؛ 3. ژیلوان: شاخێکە بەسەر گوندی مالوومەدا دەڕوانێ و بەرانبەر بە چیای ئاسنگەرانە و سەر بە ناوچەی سلێمانییە لە باشووری کوردستان. بڕوانە ژیلەمۆ.

فەرەنتی

بەردێکی بەنرخ و گرانە وەک پیرۆزە و یاقووت. بڕوانە نێوی چێری لە بەشی کوڕان.

پرپرە

1. پووڵەکەی ماسی؛ 2. بریقە و ئۆییەی زینەتیی؛ 3. پەرەنگی گوارە؛ 4. پەڵپینە، گیایەکی شینی زۆر ناسک و جوانە لە باخ و بێستانان و کوێستانان دەڕوێ و وەکوو چڵی نۆک دەچێ بەڵام گەڵاکانی جیاوازە و بۆ زکێشە باشە.

چۆمان

1. کۆی چەم و چۆم، چەند چەم کە دێنە ناو یەک، وەکوو چەمی چۆمان، کە بەبەر گوندی واوان و نەڵاسدا تێدەپەڕێ و پێی دەگوترێ: (کەڵوێ)، بەڵام لە لای ئالان و ئاسۆس، پێی دەگوترێ: چۆمان و هەر ئەو چۆمەیە کە لە جوغرافیای ئێراندا بە رۆخانەی سەردەشت بەنێوبانگە؛ 2. چۆمان هەروەسا شارۆچکەیەکە لە لای شارۆچکەی گەڵاڵە لە باشووری کوردستان کە هەردووکیان بە دەستی حوکوومەتی بەعس وێران کران و سووتێنران.

سلۆڤان

نێوی هۆزێکی کوردە لە باکووری کوردستان.

زرینگە

دەنگی وێککەوتنی کانزا، زرینگەی خڕخاڵ.

داهات

1. بەهرەی زەوی، بەروبۆ؛ 2. مووچە و دەخڵی مانگانە لە کار و کاسپیدا؛ 3. هەڵاتنی پووڵ و پارەی زەماوەند خەتەنەسووران و هیدیکە.

شەنگڵ

1. شنگڵ، خۆ ڕاشەکاندن؛ 2. پێکەوەنووسان.

ئێرارتۆ

تیرەیەک لە تیرەکۆنەکانی سەردەمی ماد.

سۆلاڤ

1. سیلاڤ، ئاوهەڵدێر، تاڤگە؛ 2. پلووسک؛ 3. ناوچە و سەیرانگایەکی دڵنشینە لە باشووری کوردستان .