باویلکە

پەپوولەپاییزە، گیایەکی تۆپی گرژنی شێوە تۆسییە کە سووکە پاییزان بە دەم باوە بڵاو دەبێتەوە، شەلەمینکەرە.

ژاکۆ

نێوی چیایەکە لە ناوچەی سەرحەد لە باکووری کوردستان.

باگار

سەر سینگی تەپۆڵکە و چیا کە با بیگرێتەوە.

قەتران

1. رەشی تۆخ؛ 2. دەرمانێکە رەشە لە کوڵاندنی داری سنەوبەر وەدەس دێ.

هەردە

1. خوارن، خۆراک؛ 2. چۆڵ و بیاوان؛ 3. زورکان، دەشتی بەگردوولکە؛ 4. تەرە و چۆڵگەرد؛ 5. وەک، لە چەشنی، وەکوو: (هەردەجاران).

چرپە

1. ده‌نگی هێواش، پچه‌پچ، ورته‌، سرته‌؛ 2. به‌ گه‌ڵا و چرپی خۆشاردنه‌وه‌ بۆ دوژمن فریودان.

دەستەوار

1. ده‌سته‌واره‌، باوه‌شێک دار یان سووته‌مه‌نی، وه‌کوو: ده‌سته‌واره‌یه‌ک نان و پێخۆر و شتی وای هێنابوو؛ 2. کۆمه‌ڵێک دیاریی و پێشکه‌شیی.

گوڵبۆ

1. بۆن وەک گوڵ؛ 2. ژن یان کچی خاوێن و تەڕپۆش.

بێشە

مێشە، دەحل، دەسنێژ، لێڕی، بێشەچنار.

نەوین

1. لە وشەی چاوگی (لێنەوین) وەرگیراوە، بە واتای بەرزکردنەوە و پڕپێداکردن، (لێ نەوی بەرزی کاتەوە)؛ 2. چەمینەوە، (دوو جار دانەوی قەڵەمەکەی هەڵگرێ).