سنارچە
گوندێکی کوردستان بوو بەعسی وێرانی کرد.
هۆزان
1. هەستیار؛ 2. شاعیر، هەڵبەستوان؛ 3. گۆرانیبێژ، سترانبێژ؛ 4. عێلات و عاشیرەتان؛ .5 زۆر زانا؛ 6. پارچەشیعرێک.
شاشان
شاشیکان، ژنی سەروێن بەسەر، ژنی سەرولا پێچ؛ ژنانی کورد بەتایبەت هی ناوچەی کەڵوڕ، ئێستاش هەر سەروێن دەبەستن؛ نێوی ئەو ژنانەی بووە کە لەسەردەمی ساسانییەکاندا سەروێنیان بەستووە و لە دەستەی هەڵپەڕکێدا بەشدار بوونە، ئەمڕۆش وەکوو پاشناو لە کوردستاندا ماوەتەوە.
هەیڤ
مانگی ئاسمان، مانگی ساڵ.
بێشۆرا
گوندێکە لە لای مێگر لە کن رواندز لە کوردستانی باشوور.
ئۆبه
به زاراوهی کرمانجی بریتییه له کۆمهڵێک رهشماڵ.
سوێسن
1. سۆسن، سوێسنە، سۆسەن، گیایەکە دوو سێ گەڵای بەقەد قامکێک هەیە و گوڵێکی وەک قووچەکەی زەنگۆڵەوێنەی بە سەرەوە دێتەدەر بەهاران لە بن نوواڵەبەفران شین دەبێ و دێتە دەر، تەمەنی کورتە؛ 2. سەربەندی گۆرانییەکی کوردییە بە زاراوەی کرمانجی.
ژووان
1. جێگای دیاری بۆ چاوپێکەوتنی دڵداران، یەکتر بینینی گراویان؛ 2. بە ئاستەم چاوچوونەخەو، وەنەوزدان.
شازێ
زێی گەورە، رۆباری گەورەی وەکوو یەکاو.
سندی
نێوی هۆزێکی کوردە لە لای شاری مووسڵ لە باشووری کوردستان.