ژاڵە

لووڕک، روول، روولک، دارێکی هەمیشە سەوزی تاڵە، گەڵای وەک گەڵای بیی وایە بەڵام تۆزێ پانترە و گوڵی سوور و سپی دەگرێ؛ ژاڵە نێوی دوو گوندە لە ناوچەی سەنگاو و تانجەڕۆ؛ باشووری کوردستان بەتایبەت بادینان، دارژاڵەی خۆڕسکی هەیە.

سروە

1. گوتوبێژی خۆشەویستانە؛ 2. رازونیاز؛ 3. شنە، نەسیم، دەنگی بای سووک؛ 4. سووسەکردنی دەنگوباسێکی تازە.

هەینار

سەربەندی گۆرانییەکی کوردییە.

گەڕناس

شارەزا لە گەڕان، دنیادیتوو.

مێرخاس

پیاوچاک، پیاگخاس، پیاوی ئازا.

ناتۆر

باخەوان، کەسێک کە قەڵەمی دار لە بێشەدا دادەچێنێ.

بێستوون

نێوی چیایەکی سەخت و بەرزە کە لە دۆژ شارەکانی کامیاران و هەمەدان و کرماشاندا هەڵکەوتووە و نزیک بە چیای "پەڕاو" ە و شاری بێستوونیش لەپەنای ئەم چیایە هەڵکەوتووە؛ ئەم نێوە لە بنەڕەتدا بەغستێن یان بەغستەن بووە، (بەغ) واتە: خودا، خولقێنەر، (ستێن یان ستەن)یش: جێگا و شوێن. بێستوون یان بەغستەنیش واتە: جێگای خودا یان خولقێنەری گەلانی بەر لە زەڕدەشتییەکان.

گوڵخونچە

خونچەی نیوەپشکووتوو.

گوڵبەژن

بەژنی وێنەی گوڵ، بۆ بەژن و باڵای ژنی جوان و باڵابەرز بەکار دێ.

جانیار

مرۆدۆست.