بەختان

بەوشانسیی، تووشبوونی نەهات. بەداخەوە ئیمڕۆ بەختانمە و هەر بەو تێرم.

پێوان

رادە و رێژە گرتنی شتێک بە هەنگاو، کیلۆ، ربە یان شتێکی دیکە.

هەڤرس

هورس، وەرس، هەڤریست، هەڤریسک، عەرعەر، دارێکە وەک سنەوبەر، چەند جۆرە و لە خاکی شێداردا دەڕوێت کە لە گوڵ و لم پێک هاتبێت، هەروەها لە خاکی وشکی بەردەڵان و چەوریشدا کە بەردەوام هەتاو لێی بدات، دەڕوێت؛ هەڤرس بە تۆو و بە قەڵەم دەڕوێت و پاش ساڵێک ڕیشە دادەکوتێ. لە ناوچە ساردەکانی ئاسیا و ئورووپا و ئامریکا و ئامریکای باکووریی زۆرە و لە کوردستانیش لە ناوچە شاخاوییەکان زۆرە؛ جۆرەکانی ئەم دارە، هەمیشە سەرسەوز و بۆنخۆش و ستوونیی و قیتن، گەڵاکانی لە شێوەی دەرزین، بەرەکەی لەپێشدا سەوزە، بەڵام کە پێدەگات لە ترێ دەچێت، لە دۆژ مانگی ڕەشەمە و خاکەلێوەدا گوڵ دەکا، داری هەڤرس لە درووستکردنی تەختەی شوورە و پەرژین و هێڵی قەتاری ڕێئاسندا کەڵکی لێوەردەگرێت، هەڤرسی وا هەیە کە 70 تا 100 پێ هەڵدەچێ، هەڤرسی واش هەیە کە 6 پێ زیاتر هەڵناچێ.

دڵڕام

دڵنه‌رم، به‌به‌زه‌ و دڵسۆز.

قەیتەران

1. گیایەکە دەرمانە بۆ گورچیلە و گەروو؛ 2. نێوی پاڵەوانی چیرۆکی (قارەمان و قەیتەران) ە.

خوناو

1. خوناڤ، شه‌ونم؛ 2. بریشکه‌بارانی زۆرورد و له‌سه‌ره‌خۆ؛ 3. ئاوی شۆربا و قاورمه‌.

کەپران

1. وەرزی هاتنەدەرەوە لە لادێ؛ 2. کاتی کۆتایی بەهار؛ 3. کاتی چوونەهەورا و زۆزان؛ 4. کاتی کەپرهەڵدان.

ئاوات

مراز، هیوا، ئارەزوو

سمسێر

سمسار، دەڵاڵی بازاڕ.

داخواز

1. خوازیار، خوازه‌ر؛ 2. داواکاری، پێداویستیی.