ئاماد

ئامه‌د، ئامات: 1. شاری شاران، گه‌وره‌شاری زه‌ڕده‌شتییه‌کان، گه‌وره‌شاری ناوچۆمان (بین النهرین)؛ 2. شاری هات و به‌خت و شانس؛ 3. نێوی شاری دیاربه‌کر بووه‌ 1500 ساڵ به‌ر له‌دایکبوونی حه‌زره‌تی عیسا؛ 4. ئامات، نێوی شاری ئامێدی بووه‌ له‌ 823ی به‌ر له‌زایین؛ 5. نێوی شارێکه‌ له‌ نێوان سه‌رده‌شت و مهاباد. بڕوانه‌ بۆ ئامێدی.

ڕێشکاو

وەهم و خەیاڵ.

گوڵستان

گوڵسان، گوڵجاڕ، مەزرا و باخ و بێستانی پڕ لە گوڵ.

ڤەرسین

ڤەرسان، راپسکان، راییبوون، تەکان لەخۆدان بۆ دەربازبوون.

پالمە

پاڵمە، جۆرێک گیایە لە شکڵی شنگ، بەڵام گەڵاپان.

بەرزام

نێوی باپیرە گەورەی مانی نەقاشی بە رەتەوە کوردە به گێڕانەوەی مێژوو.

سپێر

1. سپەر، چەپەر، خەل، سەنگەر، قەڵغان؛ 2. مەتاڵ، مەرتاڵ؛ 2. ئامرازی شەڕکەر کە بۆ خۆپاراستن لە برینی شمشێر بەکاریان دەبرد؛ 3. ئامرازی زێدە بۆ کار؛ 4. سپەر وشەیەکی کۆنی کوردیی یان پالەوییە کە پێیان گوتووە: ئەسپەر.

مازین

گوندێکە لە ناوچەی وان، لە کوردستانی ژێر دەسە‌ڵاتی تورکیە.

خانیل

خانیک و خانیل نێوی دوو هۆزی کورد بوونە لە ناوچەی شیراز، کە دەگەڕێنەوە بۆ سەردەمی ساسانییەکان و دواتر ئاوارەی ناوچەکانی دیکەی کوردستان بوونە و زۆربەشیان بە دەستی تورک و عەرەب لەناو چوون. ئێستەخری جوغرافیزانی گەورە لە 340 ی کۆچیدا نووسیویەتی: بنەماڵەکوردەکانی شیراز ئەوەندە زۆرن که لە ئەژمار نایەن؛ ابن حوقل لە ساڵی 367 ی کۆچیدا نووسیویەتی: کوردەکانی پارس یان شیراز سەرووتر لە 100 تیرەن کە من بۆ خۆم نێوی زۆرتر لە 30 تیرەیانم نووسیوە: خەسروی، شاکانی، ستامیری، ئآزەرکانی، بەندادمیری، رامانی، میرەکی، شاهۆیی و هیدیکە؛ مقدیسی ساڵی 375 ی کۆچی لە کۆپەڕی کتاب (احسن التقاسم فی معرفەالقالیم) نووسیویەتی: 33 هۆزی کورد لە پارس دەژین کە ئەژماریان 500 بنەماڵەن؛ ابن بلخی لە فارسنامەدا نووسیویەتی: شان و شەوکەتێک کە لەشکری فارس هەیەتی لەبەر بوونی کوردەکانە؛ یاقووتی حەمەوی لە سەدەی شەشەمی کۆچیدا باسی شاری کورد (شهر کرد) ی شیرازی کردووە و زۆر لە نووسەرانی دیکەی دنیا باسی کوردەکانی ناوچەی شیراز یان فارسیان کردووە کە لە دەوروبەری ساسانییەکاندا بوونە چونکە بەر لە هێرشی عەرەب بۆ سەر ناوچەکە، شیراز شوێنەمێنگەی ئەو کوردانە بووە کە لە سەردەمی مادەوە لەوێ ژیاون هەتا سەردەمی ساسانییەکان.

پەشێو

خەمداگرتوو، پەرێشان، بیربڵاو. نازناوی شاعیرێکی گەورەی هاوچەرخی کورد