بەنگین

1. بەنگینە؛ 2. پیاوی باوەڕپێکراوی ئاغا؛ 3. خۆشەویست و جێگای بڕوای ئاغای گوند لە کوردەواری کۆندا؛ بۆ نموونە لە کوردەواریدا کۆندا، کاتێک ئاغا و بەگەکانی کوردستان نۆکەریان راگرتووە، هەر نۆکەرێک بە پێی چاکە و زەحمەتی خۆی بەرانبەر بە ئاغا، نازنێوی وەرگرتووە و بووە بە جێگای باوەڕی ئاغا. نازنێوەکانیش، لە خوارەوە بۆ سەرێ، بریتی بووە لە: چاپەز، نۆکەر، مەیتەر، میراخوڕ، بابنۆکەر! بابنۆکەر، دوایین پلەی خزمەتکارییە لە لای ئاغا کە ئیتر پاش ئەوە هەر کام لەو بابنۆکەرانە جێگای بڕوای ئاغا بن، بە (بەنگین) بانگ دەکرێن؛ 4. زیرەک و لەجێگا چەقیو لە کاتی تەنگانەدا؛ 5. وەکوو گەڵای دار؛ وەکوو نیشانە؛ 6. نێوی کوڕی وەزیری برایم پاشای (یەمەن) ە لە بەیتی (مەم و زین) دا. بەنگین لەگەڵ (کاکەمەم) پێکەوە گەورە دەبن و دوایی بەنگین دەبێ بە نۆکەری بەوەفا و هەتاهەتایی کاکەمەم لە چیرۆکەکەدا.

پەرشەن

نێوی کوردیی گوندێک بووە لە باکوور‌ی کوردستان کە دەوڵەتی تورک گۆڕیویە و نێوی تورکیی لە جێی داناوە.

ئاوان

1. ئاوه‌دان، دژی چۆڵ؛ 2. کرێ، مزه‌؛ 3. ده‌سکه‌ئاونگ بۆ شت کوتان؛ 4. هه‌راو؛ 5. قاپ و قاچاخ.

مانداک

نێوی یەکێ لە پاشاکانی ماد بووە کە یۆنانییەکان پێیدەڵێن: مانداکس.

سەریاس

ناوچەیەکە لەلای پاوە کە ماوەیەک کردبوویانە ئوردووگا بۆ کوردەئاوارەکانی ڕۆژهەڵاتی کوردستان.

هەراش

1. هەڵچوون و لەگەشە؛ 2. گیا، یان منداڵی ساق و لەگەشە؛ 3. ئەو گەڵا و چڵووکەی کە بەسەر دارەڕای دادەدەن، ئاڵاش؛ 4. ڕێزاڵ، لەبەریەک هەڵوەشاو.

ڕەنگاڵە

مەلێکی رەنگاورەنگە کە هەنگ دەخوا.

هێلین

1. بە زاراوەی کرمانجی واتە: هێلانە، هێلانەی بچووک؛ 2. هێڵان، جێهێشتن.

پاوەر

کەفیل و‌ زامن، وەکوو: کێ دەبێتە پاوەرت. بڕوانە دەستەبەر.

باوەز

1. کاتی هەڵکردنی با؛ 2. پووش و پەڵاش یان شتێک کە با بیهێنێ.