کەوی

1. ماڵیی، لینی، ڕام، ئاژەڵ یان پەلەوەری دەستەمۆکراو؛ 2. ڕنوو، کڵێڵە، شاپە؛ 3. کەوانەی دەوری دەف و بێژنگ و هیدیکە؛ 4. جۆرێک گیایە؛ 5. کەدی، هۆبەر، پادە، پادەکردن، لەخۆگرتن؛ 6. لێوارەی دەفر؛ 7. قەراخ ئاو؛ 8. تەختی لەسەر دانیشتن.

خورماڵ

شارۆچکه‌یه‌که‌ له‌ باشووری کوردستان.

ئاردە

تازەداهاتوو، تازەبابەت، نۆهاتی.

بڵبەر

1. شوێنی نەرمی زیاد لەپێویست؛ 2. گوندێکە لە لای سلێن، لە هەورامان تەخت لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان.

ئارا

1. دۆستی و نێوانخۆشبون؛ 2. جێگەی ژینی هەمیشەیی.

کارتەش

چاندن، تۆوەشاندن.

ئه‌رده‌م

نێوی تیره‌یه‌کی کورده‌ له‌ باکووری کوردستان.

ڕووخۆش

قسەخۆش و دەم بەپێکەنین.

بامەڕنی

1. هۆزێک کە ئیش و کاری ئاژەڵداریی بووبێ؛ 2. نێوی هۆزێکی کوردە؛ 3. گەورەگوندێکە بەرانبەر چیای سووارەتووکە لە باشووری کوردستان.

زریاب

1. ئاوی زێڕ؛ 2. ئاوی پاک و خاوێن؛ 3. مۆسیقازانێکی کورد بووە خەڵکی شارۆچکەی (باشیک) ی لای نەینەوای کۆن یان (مووسڵ)ی ئێستا و لەسەردەمی عەباسییەکاندا ژیاوە، زریاب ساڵی 825 ی زایینی عەباسییەکانی بە جێهێشتووە و چۆتە ئەندەلووس و عەبدولرەحمان کوڕی ئەلحەکیم (206 تا 238) کردوویەتی بە هاونشینی خۆی و دیاریی و پێشکەشیی زۆری پێ رەوا دیوە؛ زریاب شاگردی ئیسحاقی کوڕی برایمی مووسڵی بووە کە ئەوانەش هەر کورد و خەڵکی باشیک و مۆسیقاری زەبەردەس بوونە؛ زریاب ژەنیاری عوود بووە و سیمی پێنجەمی عوود ئەو بەو سازەی زیاد کردووە؛ مۆسیقای فلامینکۆ کە بنەماکەی کوردییە، لە شوێنەوارە نەمرەکانی زریابە و لە سپانیاش زریاب هەر بە کورد ناسراوە.