ئاره‌ناک

نێوی چیایێکه‌ له‌ ناوچه‌ی بینگۆڵ، له‌ کوردستانی باکوور.

کیژۆک

1. کچی بچکۆلە؛ 2. گوندیکە لە ناوچەی گەرمیان لەلای (کەلار) لە باشووری کوردستان.

وێرا

ئازا، نەترس.

کارس

هەرزن، هەرزنە گەورە، دانوولەیەکی خۆڵەمێشیییە کە تامی تاڵە و ساقەت و گوڵەکەشی وەکوو جۆیە.

باجەڵان

بەت گلا، بەت جلا، باجەڵان، نێوی هۆزێکی کوردە لە هەرێمی کرماشان، کە دەبنە دوو تیرە: (جەمەوەر و قازانلوو). هۆزی باجەڵان لە دەوروبەری قۆرەتوو و هەورێن و شێخان و قەسری شیرین و قازانییەی مەندەلی و ناوچەی دەرگەزێن و دەیژ و لەلای (قەزوێن) یش هەن. بۆ واتای وشەی باجەڵان بڕوانە وشەی کەڵوڕ لە بەشی کوڕان.

ئاراوان

نێوی یەکێ لە نێودارەکانی سەردەمی ساسانی بووە. بڕوانە وشەی ئار.

ئادینان

گوندێکە لە نێوان گوندەکانی کاکەسیا و ناسراوا لە ناوچەی سەقز لە رۆژهەڵاتی کوردستان. بڕوانە وشەی ئاد.

دڵتاوێن

رووداو یان کاره‌ساتێک که‌ له‌سه‌ر مرۆڤ کاریگه‌ر بێت. دیتنی ئه‌و دیمه‌نه‌ زۆر دڵتاوێن بوو، یان ده‌نگێکی دڵتاوێنی هه‌یه‌.

ڕۆدی

ئاماژە بەوەی کە رۆژ یان هەتاوی دی.

باوان

1. ماڵەبابی بووک و ژن؛ 2. لەلای ئەوان، لەکن ئەوان؛ 3. هۆزێکی گەورەی کوردە کە لە مێژووی کوردستاندا نێویان هەیە و دانەری شاری (سلێمانی)ن. بڕوانە بۆ بابان.