هانا

1. هەنا، هەتەر، بڕ، سۆمای چاو، بڕستی دیتن، سۆمای چاوم کز بووە و هانای نەماوە؛ 2. سرەوت، واز، هانام لێ بڕاوە بێوازم؛ 3. هێز و توانا، هانام نەماگە؛ 4. بەفریاهاتن، یارمەتیدان، بەشکەم بیت بە هانامەوە؛ 5. هیوا و ئاوات، بێ هانام چیبکەم؛ 6. تکا و لاڵە، هانام هێناوەتە بەر تۆ؛ 7. هانێ، ئەو جۆرە، ئاوەها، بۆ شتێکی هانا (هانێ) ئینسان نابێ تووڕە بێ.

حەلاو

نێوێکی ژنانه‌یه‌ و سه‌ربه‌ندی گۆرانییه‌کی کوردییه‌.

دەهاک

ئاژدەهاک، بە زاراوەی پالەوی کۆن، یان کەڵوڕی ئەمڕۆ، 1. (ئاژ) واتە: بەنرخ، بەڕێز، پیرۆز؛ 2. (دەهاک)یش دەبێتە: کوێخا، ئاغای گوند؛ 3. گەورەی تیرە و هۆز؛ 4. دەهاک نێوی هۆزێکی کوردی سەردەمی ساسانییەکان بووە کە دوای شەڕی قادسیە، بە دەستی سەلمانی فارسی و ئەبوو گاوانی کورد، بەرەبەرە بوون بە موسوڵمان.

بەرزێ

1. باڵابەرز، بەژنوباڵاجووان؛ 2. سەربەندی گۆرانییەکی کوردییە بە زاراوەی کرمانجی.

نەمر

1. زیندوو، هەرماو؛ 2. سەرنێوی شێخ مەحموودی مەلیکە کە دژی بەریتانیا لە کوردستانی باشوور، بۆ رزگاریی کوردستان راپەڕی.

بەژی

دەخڵی دێم، داهاتی دێمەکار.

فەرحان

کاتی خۆشی و تێپەڕبوون لە تەنگانە.

پەلکە

کەزیە، قژی هۆنراوە.

ڕۆناس

رۆژناس، کەسێک کە هەتاوناس بێ. بۆ ئاگاداریی ئەمانە هەندێ نێون کە رۆشنبیرانی زاراوەکرمانج درووستیان کردووە و داتاشراون.

ڕامینا

نێوی گراویەکەی (وەیس) ە لە چیرۆکی (وەیس و رامین)، کە لە بنەڕەتدا کوردییە و بە زاراوەی کەڵوڕیی کە فارس بە (زبان پهلوی) نێوی دەبەن هۆنراوەتەوە.

ئایا دەتهەوێت ئاگاداری دوایین بابەت و هەواڵەکانمان بیت؟
تکایە بڕیار بدە!