پەسنۆ

پێهەڵگوتن، چاکە گوتن.

کیژۆک

1. کچی بچکۆلە؛ 2. گوندیکە لە ناوچەی گەرمیان لەلای (کەلار) لە باشووری کوردستان.

سۆلاڤ

1. سیلاڤ، ئاوهەڵدێر، تاڤگە؛ 2. پلووسک؛ 3. ناوچە و سەیرانگایەکی دڵنشینە لە باشووری کوردستان .

تاژدین

دەوڵەمەندێکی ئەفسانەیی یە کە لە زۆربەی چیرۆکە کوردییەکاندا هەیە و مرۆڤێکی باش و خێرانکار بووە؛ لە بەیتی (مەم و زین) دا تاژدین کوڕی وەزیری برایم پاشای یەمەنە و مێردی خاتوو (ئەستی) یەی خوشکی خاتوو (زین) ە و لەو بەیتەدا بە (قەرەتاژدین) نێودێرە.

خەنجەر

(کێرد یان کارد) ی درێژی دەسکەدارە کە لە کۆندا لەبەر پشتێنیان رادەکرد و بۆ ئامبازبوون و شەڕی بەرانبەرکێ بەکار دەبرا.

کارۆک

پۆ‌ڵا، ئاسنێکی سفت و قاییمە که به تینی 1400 پلە دەتوێتەوە و شمشێر و گورز و ئاسنەواڵەی دیکەی لێ درووست دەکەن.

گەڵاڵە

1. داڕشتنی نەخشە بۆ کار یان شەڕێک یان شتی دیکە؛ 2. نموونە و پێشنووس. لە گەڵاڵەی سەفەر یان شەڕدا بووین.

جابان

1. ئەم وشەیە لە بنەڕەتدا (گاوان یا جاوان) بووە و لە زمانی کوردیدا واتای شوانی گا، یا گاگەلەوان دەدا و لە خوارووی کوردستانی باشووردا ژیاون، بەڵام شوێنەواریان نەماوە؛ 2. نێوی یەکێ لە سەردارانی سەردەمی ساسانی بووە لە سەردەمی یەزگرددا؛ 2. نێوی شارۆچکەیێکە لە ناوچەی کووت لە باشووری کوردستانی باشوور، کە کوردی فەیلی تێدا ژیاوە، بەڵام کوردەکەیان لێ دەرکردووە و کردوویانە بە عەرەبنشین. بڕوانه جاوان.

ڕێکان

گوند و هۆزێکن لەنێوان شاری ئامێدی و ناوچەی مێرگەسۆر لە باشووری کوردستان.

ساهی

ساماڵ، ئاسمانی ساو.