سینا

1. نێوی تیرەیەکی کوردە کە لکێکن لە هۆزی زازا و لە رۆژهەڵاتی خەرپووت لە باکووری کوردستان دەژین؛ 2. نێوی گوندێکە لە باشووری کوردستان .

باڵار

باڵادار، کاریتە، دیرەک، دارێکە بۆ سفتکردنەوەی فرێتی قاڵیکردن بەکاری دەبەن.

تەبا

1. ئاشت، نێوانخۆش؛ 2. رەگەڵ، لەتەک.

ڕەشمێو

یاقووتی، جۆرێک ترێی وردی سووری تۆخی نزیک بە رەشە کە لە ناوچەی سنە زۆرە.

بێوران

گوندێکی خۆش و دڵگیرە لەڵای سەردەشت لە کوردستان.

گەلاوێژ

1. ئەستێرەی گەش و پرشنگداری گەلاوێژ کە لە مانگی هاویندا دەبینرێ؛ 2. مانگی گەلاوێژ، مانگی پێنجەمی ساڵ، ئەو مانگەی کە هەوای گەرم ڕوو بە فێنکبوون دەڕوا، گەڵاهاوێژ، گەڵاوەرێن، گەڵا ڕوو لە زەردبوون و وەرین؛ 3. گیشە گیای دووراو.

باشناو

1. نێوچاک، کردارباش؛ 2. هۆزێکە لە کورد کە لە ناوچەی نێوان مووسڵ و دەشتەبێڵ و سەڵماس دەژین. ئەم نێوە لە مێژووی کۆنی کوردستاندا هاتووە، دوور نییە، مەبەست لە خۆشناو و خۆشناوەتی بێ!

ئارتم

کوڕی (بارس)ی ماد و یەکێ لە ئەمیرە گەورەکانی سەردەمی ئەژدەهاگ بووە. بڕوانە وشەی ئار.

گارۆسا

نێوی هۆزێکی کورد بووە لە ناوچەی وان کە بە دەستی دەوڵەتی عوسمانی هەڵداژراونەتە قبرس و لەوێ ماونەتەوە و لە نێوان تورکدا زمان و فەرهەنگی خۆیان وردە وردە لەبیر کردووە و بوونە بە تورک.

ڕاکان

گاشەبەردی ژێر بەتاڵ. ئەم وشەیە لە لای مەریوان بەکار دەبرێ.