چاکۆ

گوندێکە لەسەر رێگای خانێ بۆ سەردەشت نزیک بیبلینگ لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان.

حەسین

پێزانین، ئاگاداربوون، هەستپێکردن.

مێرا

1. گەوره و مەزن‌؛ 2. خۆشەویست؛ 3. جێگای رێز؛ 4. ئەو تاجەی کە لە گیا و گوڵ درووست دەکرێ بۆ سەر سەری ئەو کیژانەی کە لە جەژنی سەری ساڵی مەسیحی یان شەوی زستاندا بەشداری دەکەن؛ 5. مێرا یان میترا: نێوی پەیامبەری رێز و خۆشەویسییە؛ 6. ئەو یازدە نووک یان نێزەیەی کە وەکوو نیشانەی رۆشنایی ئایینی زەڕدەشت ماوەتەوە و هێمایە بۆ رووناکی هەتاو. مارد، مار، مێر، مێرا، لە ریشەی کۆنی کوردیی (مێهر یان میترا)، کە ئایینی بەر لە زەڕدەشتییەکان، واتە (میتراپەرەستی) بووه،‌ وەرگیراوە و دوای ئەم ئایینەی (میتراپەرەستی)، زەڕدەشتپەرستی هاتۆتە نێوان. ئەو نێوانەی کە لە کوردستان بە وشەی (مێر)، دەس پێدەکەن، وەکوو (مێردین، مێرگەسوور، مێرگەپان، مێراوەر، مێروەند، و هیدیکە)، دوور نییە بە ریشەی نێوی میترا و میتراپەرستییەوە نزیک بن. نیشانەی ئایینی زەڕدەشت ئێستاش لە چیای (چەمی رەزان) کە بە سینگی کێوێکی بەرزەوە لەناو (مەڕ یا ئەستێودان)ێکی گەورەدا هەڵکنراوە و بە فارسی دەبێتە دەخمە، گۆڕی فەروەرتیش دووهەمین پاشای مادەکان لەوێیه، هەر ماوە‌ و پارێزراوە. بڕوانە بۆ وشەی مارد و ماردین لە بەشی کوڕان.

ئێرارتۆ

تیرەیەک لە تیرەکۆنەکانی سەردەمی ماد.

پرووکە

ترووکە، دەنکی وردی بەفر.

ئۆدا

به‌ زاراوه‌ی رواندزیی (سۆرانی) واته‌: دایه‌، هۆ دایه‌.

کاشان

1. کاشێل، شوێنگێڕان، شوێنهەڵکردن و دۆزینەوەی کەسێک بەجێگەپا؛ 2. نێوی گوند و عەشیرەتێکە لە ‌رۆژهەڵاتی کوردستان.

دڵاوێز

که‌سێ که دڵی گیرۆده‌ی عه‌شق و جوانی که‌سێکی دیکه‌ ده‌بێ.

ڕەشکۆت

نێوی هۆزێکی کوردە لە کوردستانی باکوور‌.

دڵناز

دڵناسک، زووڕه‌نج.