ڕەبەنۆک

چیایەکە لە نێوان (سەریبەردیی و حەسەنبەگ) لە ناوچەی دیانا یان سۆرانی ئێستا.

کانین

کارین، کانین بە زاراوەی کرمانجی واتە: کارین، توانین، لەدەسهاتن. وەکوو: ئەز نکانم هەڕم. من ناتوانم بڕۆم. بڕوانە بۆ کارین.

دەفا

نێوی ژنێکی کوردی ژه‌نیاری ده‌ف بووه‌ له‌ سه‌رده‌می کۆندا؛ ده‌ف سازێکی کۆنه‌ و بۆ سه‌لماندنیشی که‌ سازێکی کۆنی کوردییه‌، له هه‌ڵکۆڵراوه‌کانی ‌ناوچه‌ی ئیلام و کرماشاندا هه‌ندێ په‌یکه‌ری به‌ردین دۆزراونه‌ته‌وه‌ که‌ ژه‌نیاری ده‌ف و چنگ نیشان ده‌دا، ئه‌مه‌ش به‌ڵگه‌یه‌ بۆ سه‌لماندنی ئه‌و بانگاشه‌یه‌؛ نێوی (ده‌ف)یش‌ له‌ بنه‌ڕه‌تدا (ده‌پ) بووه‌ و ده‌پیش مانای دار یان ته‌خته‌ی که‌وانه‌یی و بازنه‌یی شکڵ ده‌دا و، وشه‌ی ده‌فیش له‌ سه‌ر نێوی ئه‌م ژنه‌، که‌ (ده‌فا) بووه‌ تاپۆ کراوه‌ و ئه‌م نێوه‌‌ له‌وه‌وه‌ هاتووه‌.

گۆنا

گوپ، کوڵم، کوڵمە.

تاتۆ

تاتە، بابە، بابۆ، باڤۆ، باوک.

ئاتۆسا

1. نێوی كچی ئا‌رده‌شێری دووهه‌می ساسانی بووه‌؛ 2. نێوی یه‌كێ له‌ كچه‌شازاده‌كانی كوردی مانایی بووه‌ له‌ ساڵی 714 ی به‌ر له‌ زایین.

ڕەهێڵ

1. رەهێڵە، رەهێڵەی باران؛ 2. رێژنەی تیر و فیشەک.

ئارکاس

1. گەورەی کاسییەکان؛ 2. نێوی گوندێکە لە ناوچەی مووش لە باکوور‌ی کوردستان. بڕوانە وشەی ئار.

بەرنا

1. شەپاڵ، ژیکەڵانە؛ 2. ئەو شوێنەی کە ئاوی نای ئاشی دێتە ناو.

پلوورە

1. پلوور، بلوور، لوولە؛ 2. خەڵێف، خەڵەف، جێگەهەنگی لەدارهەڵکۆڵدراو؛ 3. گوندێکە لە دۆژ سوورەبان و وسێوەڕ لە ناوچەی سنە لە رۆژهەڵاتی کوردستان .