چێلیان

کۆی وشه‌ی (چێل)ه‌ که‌ ده‌بێته‌: 1. گاشه‌به‌رد، ته‌له‌سه‌نگ، تاوێره‌به‌رد، که‌ڤری مه‌زن، 2. په‌رژینی له‌ دڕک و داڵ سازکراو، 3. جووچکی باڵنده‌، رۆڵه‌، فه‌رزه‌ن. له‌ به‌یتی (برایم و مه‌حمه‌ڵ) دا چێلیان نێوی شارێک بووه‌ له‌ مه‌ڵبه‌ندی شاروێران.

پەلکەڕێژ

قژێک کە بە پەلکەی ورد هۆنرابێتەوە.

لێلان

لەیلان، بالۆرە، لەرانەوەی دەنگ لە گۆرانیدا.

ژاڵانی

چیایەکە لە هەورامانی رۆژهەڵات لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان لە نزیک چیای تەتە.

کارێز

1. رێگەئاوی بەژێر زەویندا کێشراو؛ 2. چاوگەی ئاو کە بە دەس کنرابێ؛ کاناڵ.

سەوزەلێ

1. ئەسمەری بچکۆلانە؛ 2. سەربەندی گۆرانییەکی کوردییە.

هەزبان

نێوی گەورەهۆزێکی کوردە کە هەڵداژرابوونە ئازەرباییجان و ئەرمەنستان. لە هۆزی هەزبان، جەعفەر هەزبانی لە سەرەتای ساڵی 320 ی کۆچی دژ بە دەسە‌ڵاتدارەتی عەباسیی راپەڕی. لەم جەعفەر هەزبانییە پارچە شیعرێک لەسەر زوڵموزۆری عەرەب بە جێماوە کە بە داخەوە دەس نەکەوت کە لێرەدا چاپی بکەم.

حەوێز

حەوشەمەڕ، پەچەمەڕ.

تاراز

نێوی کوردیی گوندێک بووە لە باکوور‌ی کوردستان کە دەوڵەتی تورک گۆڕیویە و نێوی تورکیی لە جێی داناوە.

زبێ

سوکەڵەنێوی زوبێدەیە.