باگرۆ

بای توند، بای زەمەن. (لەبەر باگرۆ راومان پێناکرێ).

هێزان

زۆردار، بەتاقەت، بەهێز.

حەریر

1ز پارچه‌ی ره‌ش, 2. شارۆچکه‌ و ده‌شتێکه‌ له‌ لای باتاس له‌ باشووری کوردستان؛ 3. خواردنێکه‌ له‌ ئارد درووست ده‌بێ و وشک ده‌کرێته‌وه‌ و پارچه‌پارچه‌ی ده‌که‌ن و هه‌ڵیده‌گرن بۆ زستان.

پەخشە

کورتکراوەی پەخشان؛ بڵاڤۆک. بڕوانە پەخشان. لە بەشی کچان.

سۆنە

چەشنێک مراوییە کە بە نێرەکەی دەگوترێ: سەرسەوز و بە مێچکەکەی: بۆرچیل یا بۆرچین. لە دیاربەکر و دەوروبەر بە سۆنە دەڵێن: وەردەک.

بەرخە

ئاماژەیە بە ژن یان کچی جوان و خوێنشیرین.

ئەڵها

ئاڵها، تاسە، ئارەزوو، تەما.

باڤێ

ئەشکەوتێکە لەسەر سنووری باکووری کوردستان، لە ناوچەی هەکاری.

دیجلە

دیجلە رۆبارێکی گەورەیە کە لە دە چۆم پێک دێ و لە کۆندا (دەچڵە) شیان پێگوتووە، واتە ده لق چۆم؛ بەڵام نێوی کۆنتر و زانستیانەتر (تیژڕۆ ) بووە کە نێوی کۆنی دیجلە بووە و لە گاتاکان و لە زاراوەی پالەوی کۆنیشدا هاتووە و دواتریش بووە بە (تیگر، یان تگریس)، کە عەرەب گوڕویەتی و لە (تیگر)ەوە کردوویەتی بە تیجر و پاشان دیجر و ئەوسا دیجله؛ دیجله هەزار کیلۆمیتر بەناو خاکی کوردستاندا رەوت و رۆی هەیە.

سارمە

1. سالمە؛ 2. نەخشی تەقەڵدرووی زین؛ 3. بەری گیایەکە بۆ دەرمان بەکار دێ و زۆر بەنرخە، هەروەها بنەکەی بۆ دەقی چیت بەکار دێ؛ 4. گوڵینگەی لە ئاوریشم و تاڵەزیو؛ 5. قۆزاخەی پەموو؛ 6. دۆڵمەی گەڵا؛ 7. جۆرێک هەرمێ.