بێوران

گوندێکی خۆش و دڵگیرە لەڵای سەردەشت لە کوردستان.

یاسا

قانوون، دابودەستوور و بنەما و رێوشوێنی ناو کۆمەڵ کە لە لایەن دەوڵەت و پارلەمانەوە بۆ پاراستن و بەڕێوەبردنی کۆمەڵگایەک دادەنرێ.

ئارابخا

1. لە دوو وشەی (ئار و ئا‌پخا) پێکهاتووە کە (ئار) واتە: گڕ و (ئاپخا) بە زاراوەی ئاسووری کۆن واتە شار، یان مەڵبەند، کە بە سەر یەکەوە، واتای شاری گڕ دەدا، یان شوێنێ کە نەوتی هەبێ. 2. نێوی شاری کەرکووک بووە لە ساڵی 572 ی زایینی و ئەم نێوە هیچ پێوەندییەکی بە وشەی داتاشراوی (عەرەبخا)وە نییە؛ جیاواز لەوەی کە ئاشوورییەکان لە بەردە نووسراوەکانی خۆیاندا باسیان کردووه، کەرکووک لە سەردەمی ساسانییەکاندا لەبەر بوونی نەفت و گەرمیی ئەو شارە، بە (گەرمکان) بەنێوبانگ بووە و سریانییەکانیش بە (بینکرمان) نێودێریان کردووە. ئەم نێوە دەگەڕێتەوە بۆ سەدەی پێنجەمی بەر لە زایین. بڕوانە وشەی ئار.

بەردین

کوچکین، لەبەرد سازکراو، لەسەنگ داتاشراو.

ئۆباڵ

گوناح، ئازوبه‌زه‌، وه‌باڵ.

گەڕوان

گشتوان، کەسێ کە سەروکاری لەگەل گەشت و گەڕانە.

سەرۆ

بیرێک کە لە نادییارەوە بەدڵ دەگا، ئیلهام.

ئالان

1. لووتکەی بەرزی پڕ لە دۆڵی پێچەڵپێچ؛ 2. ناوچەیەکە داگری نزیک بە 20 گوند، کەوتۆتە رۆژاوای شاری سەردەشت لە دۆژ سنووری دەسکردی نێوان باشوور و ڕۆژهەڵاتی کوردستان؛ 3. نێوی چیایەکە هەر لەو ناوچەیە؛ 4. ئەم نێوە لە وڵاتانی سکاندیناوی و ئەورووپا و ئامریکا و کانادا و زۆر وڵاتی دیکەشدا هەیە و نێوێکی ئەنترناشیۆناڵە و نێوێکی کۆنە؛ 5. ئەم نێوە لە نێوان گەلانی ئاشووری و ئەرمەنی و مەسیحی و زۆر نەتەوەی دیکەشدا هەیە و بە (ئەلەن و ئەڵەن)یش دەوێژرێتەوە؛ 6. نێوی شارێکی کۆن بووە لە ناوچۆمان یا نێوانڕۆباران کە عەرەب دەڵێ: (بینُ النهرین).

خەنیکە

1. شیوی شله‌ساوه‌ری ورد؛ 2. قایشی نیر یان نێڵه‌ی ملی گا.

ئۆقرە

ئۆخژن، ئارامی، هەدا.