ئاوان

1. ئاوه‌دان، دژی چۆڵ؛ 2. کرێ، مزه‌؛ 3. ده‌سکه‌ئاونگ بۆ شت کوتان؛ 4. هه‌راو؛ 5. قاپ و قاچاخ.

مادۆ

لە وشەی ماد وەرگیراوە، بە واتای مادی بچووک. تیپی (ۆ) لە کۆتایی وشەی نێو لە کوردیدا واتای بچووککردنەوە دەدا لەبەر هەستی خۆشەویستی. وەکوو: جەماڵ: جەمۆ، یان حەسەن: حەسۆ.

سێوێ

1. سای، وێنەسێو، ئاماژە بە سێو؛ 2. گوندێکە لەپشتی گوندی بێخمە کە لە هۆزی زێبارن؛ 3. نێوی گراوییەکەی محەممەدە لە بەیتی (محەممەد و سێوێ) دا؛ 4. سەربەندی گۆرانییەکی کوردییە بە زاراوەی سۆرانیی.

بازۆ

بازی بچووک.

هەژیر

میوەی هەنجیر. هەنجیر چەند جۆری هەیە: درهی، هەرکەضانی، هێکتانی، رژیک، شەنگاری، تەفارە، زەرک.

بەسیرە

گیابەسیرە، جۆرێک گیایە کە کەو زۆر حەزی لێیە و لە چێشتیشی دەکەن و بۆنی وەکوو بۆنی پیچک و کنیواڵە.

سەرکەش

1. سەرکێش، سەرەڕۆ؛ 2. یاخی و ملنەدەر؛ 3. زۆردار و بەکار؛ 4. ملنەدەر و گوێنەدەر؛ 5. کێوێکە لە ناچەی گێڵان غەرب لە کوردستان.

لاولاو

لاڤلاڤک، گیایەکە لاسکی باریکە، چووار تا پێنج گەز هەڵدەچێ، گوڵێکی وەکوو گوڵی ئەتلەس دەدا کە سوور و شین و کەسک و هەمەڕەنگە، تەنیا لە فێنکیی بەیاناندا گوڵی دەپشکوێ، بەڵام هەر کە هەتاو درەهات، وردەوردە سیس دەبێ.

خۆشیک

شاخێکه‌ له‌ڵای کێوی به‌مۆ که‌ کانیه‌کی خۆشی لێیه‌ به‌ نێوی (قه‌مان).

حەلاو

نێوێکی ژنانه‌یه‌ و سه‌ربه‌ندی گۆرانییه‌کی کوردییه‌.