باستێ
گوندێکە لەسەر سنووری نێوان بانە و پێنجوێن لەلای (رەشەدێ) لە باشوری کوردستان.
ڤەرێژ
ناوەڕۆکی کۆپەڕ و نووسراو.
دۆزان
1. کۆی وشەی (دۆز) بە واتای مەبەست و مەرام لە ژیاندا، وەکوو: دۆزی کورد، دۆزێکی ئاڵۆزە؛ 2. پاشگری وشەیە بە واتای بشکنین و دۆزین.
بەستام
1. نێوی ژنبرای هورموزی چوارەمی ساسانی و خاڵی خەسرەو پەرویزی ساسانی؛ 2. گوندێکە لە سەر رێگای جادەی سەقز بۆ بانە و مەریوان.
تاڤار
نێوی کوردیی گوندێک بووە لە باکووری کوردستان کە دەوڵەتی تورک گۆڕیویە و نێوی تورکیی لە جێی داناوە.
ئامباز
ئاوقەد، حاشاوڵ، چنگاوڵبوونی دوو ئینسان یان گیانلەبەر.
زمزیران
1. گاموور، کاتی کوتان و شێلانی تێ بۆ سرکە و شەراو؛ 2. کەل (گەردەنە) یەکە نزیک شاری سەردەشت کە رێگای مەهاباد بۆ سەردەشت، بەوێدا تێدەپەڕێ.
سافیا
گوندێکە لەلای دیاربەکر لە باکووری کوردستان.
بژیک
کەسێ کە چاوی لە یارمەتی کەسی دیکە نەبێ و خۆی لە سەر پای خۆی بژی.
مانداک
نێوی یەکێ لە پاشاکانی ماد بووە کە یۆنانییەکان پێیدەڵێن: مانداکس.