ڕۆژانکۆ

نێوی هۆزێکی کورد بووە، لە ناوچەی هایمانی لای ئآنکارا، کە بە دەستی عوسمانییەکان هەڵداژراونەتە بولغارستان و بۆسنی.

نیگا

روانین، تەماشا، سەیرکردن، لێنواڕین، نێڕین.

دریاز

دوای لە ناوچوون یان وێرانبوونی شاری (چێری)، لەلای باشووری رۆژاوای ئەو شارە، شارێک ساز کراوە بە نێوی (ئادریاس)، کە ئێستاش پاشماوەی ئەو شارە گوندێکە بە نێوی (دریاز). لە گوندی دریاز شتی کۆن و ئەنتیکە زۆر دیتراوەتەوە. گوندی دریاز نزیک گوندی (باییندەرێ) یە کە بە هەڵە بە فارسی پایین دەڕڕە دەنووسرێ کە لە راستیدا (بات ئیدەرا) یە واتە: (ئیدەرە) ی مەزن. ئیدەر بەر لە هاتنی زەڕدەشت و ناسینی ئەهوورا مەزدا، خودای ئاریایی یەکان بووە و وشەی (کاس) هەمان وشەی (کۆتی)، وشەی ریشەی کوردە کە دوای ئاڵوگۆڕ بووەتە کورد. واوێدەچێ وشەی ئیدرقاش یان ئیدرکاش بەمانای خودای کورد یان جێگای خودای کورد بێ. بڕوانە بۆ چێری.

لاوژە

1. گۆرانی، ستران، قام؛ 2. لەبەر ئەوە، بۆ ئەمە.

شازاد

1. بێچووە شا؛ 2. کورتکراوەی شارەزا و شارزا.

پردیکا

نێوی کچی ئاترۆپاتی دەسەڵاتداری ماد بووە لە ساڵی 324 ی بەر لە زایین هاوکات لەگەڵ هێرشی ئەسکەندەری مەقدوونی بۆ ئێران.

تیرکان

1. شەڕاشۆ، ئامادە بۆ شەڕ؛ 2. هۆزێکی کوردن لە باکووری کوردستان.

زێوکا

زێوکە، نێوی دوو گوندن لە باشووری کوردستان کە بەعسی وێرانیان کردن.

چەلەنگ

1. شۆخ و شه‌نگ؛ 2. چۆست و ئازا؛ 3. چڵووکی دار؛ 4. ده‌فری گه‌وره‌.

شەمۆڵە

گیایەکی دەسچنە، وەکوو پۆلکە و گەنەمە، دەیدەن بە مەڕوماڵات، چونکە پێی قەڵەو دەبێ.