نازلی

لە دوو وشەی هاوبەشی کوردیی فارسیی (ناز) و پاشگری تورکی (لی) پێکهاتووە، کە واتای ناز دیارە و پاشگری (لی) ش واتای بەستنەوە و گرێدان دەدا، واتە ئەهلی ناز، وەکوو: دیاربەکرلی، واتە: خەڵکی دیاربەکر و نازلیش واتە: نازدار و نازەنین؛ نازلی سەربەندی گۆرانییەکی کوردییە.

زۆراو

نێوی کوڕی رۆسەمی قارەمانی داستانی کوردیی (رۆسەم و زۆراو)ە. دوکتۆر عیمادەلدینی دەوڵەتشاهی کە خەڵکی کرماشان و پیاوێکی زانا بوو سەلماندوویەتی که رۆسەم و زۆراو کورد بوونە و چیرۆکەکەشیان چیرۆکێکی کۆنی کوردییە. بڕوانە بۆ زۆر.

نما

1. دیمەن، چاوەنداز؛ 2. شاندەر، رووگەنوێن؛ 3. دیاری دا.

دڵگەش

دڵخۆش، دڵبه‌هومێد.

بەرامسین

نێوی هۆزێکی کورد بووە لە ناوچەی عەمارە لە باشووری کوردستان. ئەوەش نێوی هەندێ لەو هۆز و بنەماڵە کوردانەی کە لە درێژەی مێژووی باشووری کوردستاندا لەناو چوون و نەماون: (بادین، بەیرەم، پیرمان، جەمێش، جوودی، جەویر، چیان، چەتان، شاهین، زرکان، کەوار).

خارێز

1. پرپۆڵه‌؛ 2. هێلکه‌ و رۆن.

تۆڵە

هەق سەندنەوە، مافوەرگرتنەوە.

گەنجۆ

گەنجینە، ماڵ و سامان.، بانگ کردنی لەسی لاو

ئەسای

کڕین، سەندن.

نشوان

نێوی گوندێکە لە ناوچەی حەکاریی لە کوردستان شمالی.