ڕاگر
1. راگیر، کۆنترۆڵ؛ 2. رێگر، چەتە؛ 3. بەرپێگر، پێشپێگر؛ 4. گیردەر؛ 5. ئاگادریکەر؛ 6. پاشبەندی وشەیە وەکوو: گوێڕاگر.
شاسوار
1. گەورەسووار؛ 2. سوواری بەکار و چالاک؛ 3. سوواری بێوێنە.
کەژدیا
خاکی نێوان ناوچۆمان، خاکی نێوان ناورۆباران، کەژدیا یان کەشدیا شوێنێکی کوردنشین بووە و کوردی کەڵوڕی تێدا ژیاوە، کەژدیا واتە: خاکی نێوان دوو چۆم، یان نێوان دوو ڕۆبار یان دوو چەم، کەژدیا بەو خاکەی گوتراوە کە لە زنجیرەچیای (حەمرین)ەوە، واتە سنووری نێوان کورد و عەرەب دەس پێدەکا، هەتا دەگاتە شط العرب (یەکاوی عارەبان) و کەنداوی فارس، هەروەها شارۆچکەی (هیت) و دەوروبەری ڕۆژاوای ڕۆباری فورات تا دەگاتە چیاکانی پشتکۆی لوڕستان هەتا خووزستان!
جەوێ
ئهم نێوه له حهیرانێکی کوردیدا که (مشکۆ)ی گۆرانیبێژ گوتوویهتی هاتووه.
داناو
ئاودانی دهغڵ و دان.
بەرسۆ
نێوی کوردیی کێوێک بووە لە باکووری کوردستان کە دەوڵەتی تورک گۆڕیویە و نێوی تورکیی لە جێی داناوە.
دەیاخ
دیواخ، تارا، سهرپۆشی سووری سهربووک.
واژە
1. وژە، وشە، پەیڤ، گوتە، قسە؛ 2. دەنگی گەڵای داران لەبر با؛ 3. گوندێکە لە ناوچەی شارباژێر لە باشووری کوردستان.
چلوورە
1. شووشهسههۆڵ، سههۆڵێ که به قهراخ بان و گوێسهبانهدا شۆڕ دهبێتهوه، شۆڕاوکهی قهراخ بان و کهڵکهپاسار یان رهوهز و بهردان له چیا که زستان دهیبهستێ؛ 2. قهندیل، بهستهنی، دۆڵدرمه.
قەڵخان
1. قەڵغان، سپەر، سپێر؛ 2. دڕووەکەنگری وشکەوەبوو.