هەرەوەز

گەل، گەلەکۆمە، کاری بەکۆمەڵ وەکوو: دروێنە و دەسکەنەی نۆک و هەڕەکاری. (هەرەوەزە، نان و بەزە). (گەلەکۆمەس، وەختی دۆڵمەس).

باسۆ

1. شوێنێ کە با نەیگرێتەوە؛ 2. دەستەوار، داری دەستی پیران، گەرۆ، گواز، گۆچان؛ 3. ئەشکەوتێکی بچووکە لە چیای ئاسانەی ناوچەی مەریوان لە کوردستان.

پاشین

هەرەدوا، دوایین، دواگین.

خەزێم

لووته‌وانه‌، سه‌رده‌رانه‌ی زه‌ق.

سیدار

1. جێگای سێبەر، سێبەری دار؛ 2. ناوێکە کە لە کوردی باکووری کوردستانم بیستووە.

چراڤ

چڕاو، هه‌ڵدێر، تاڤگه‌، سۆلاڤ.

پاریا

نێوی ئەو گوندەیە کە (کەریم خانی زەند)ی لێ لەدایک بووە.

ئەسکڵ

سکڵ، پۆلوو، پۆل، پەرەنگ، پەن، پەنگر، بژ، پەل، خەڵووزی سوورەوەبوو.

ئاژۆ

1. ئاژۆر، ئاژوەر، لێخوڕ، داژوێنەر؛ 2. لێکبوونەوەی ریشە؛ 3. لە زاراوەی زازاکیدا واتە: شوێنپێ هەڵکردن؛ 4. وشەی پاشگرە وەکوو: (گەرماژۆ: گەرمابردوو)، (دەستاژۆ: دەستەمۆ، فێرەدەست)، (مەیاژۆ: کەسێک کە خواردنەوە یان (مشروب) لێی دابێ).

تیشکان

نێوی کوردیی گوندێک بووە لە باکوور‌ی کوردستان کە دەوڵەتی تورک گۆڕیویە و نێوی تورکیی لە جێی داناوە.