باسان
باسان کۆی قسە و باس و کۆی لێدوانە. (سەرمان گەرمی باسان بوو، لەپڕ تەقە هەستا). باس لە وشەی (بحث)ی عەرەبی وەرگیراوە.
کەڤۆت
1. دارێکی سەختە؛ 2. جۆرێک درەختە.
ژێوان
ژێڤان، سازلێدەر، ژەنیار.
بەگداد
نێوی سەرۆکێکی مانایی یەکان بووە، کە سارگۆنی پاشای ئاشوور گرتی و فەرمانی دا کە پێستی کەوڵ کەن، نێوی شاری بەغداد لەمە وەرگیراوە. بڕوانە بێتبەگ، لە بەشی کوڕان.
سیروان
رۆباری خوڕ و بەلەز؛ نێوی چۆمێکە لە رۆژهەڵاتی کوردستان کە لە سێ شوێنەوە سەرچاوە دەگرێ و دەڕژێتە لەمپەری دەربەندی خان لە باشووری کوردستان.
جووتیار
جۆتکار، چاندەکار، زەویکێڵ، کەسێک کە خەریکی کێڵانی زەوین و کشتوکاڵە.
بازان
1. نێوی کوڕی (ساسان) دامەزرێنەری پاشایەتیی ساسانییەکانی بە نەتەوە کورد بووە؛ 2. کۆی باز بە دوو واتا: یەکەم، بازی نەچیر و دووهەم باز بە مانای قەڵەمباز و پەڕشت؛ 3. کێوێکە لەلای باکووری گوندەکانی خانماوا لە ناوچەی سنە لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان؛ 4. نێوی تیرەیێکی کۆن و گەورەی کوردە کە لە باشیک دەژین لە باشووری کوردستان، لە نێوان دهۆک و مووسڵ. بڕوانە بۆ باشیک.
پەرێ
1. بە زاراوەی هەورامی واتە: لەبەر، بۆلای؛ 2. پێرێ، پێرەکە؛ 3. سووکەڵە نێوی (پەری)یە.
گۆنا
گوپ، کوڵم، کوڵمە.
سۆما
1. ئاسۆ؛ 2. تین و هانای چاو؛ 3. تروسسکەی رووناکیی لەدوور، رووناکیی دیتن؛ 4. ناوچەیەکە لەلای خوارووی ورمێ لە برادۆست لە رۆژهەڵاتی کوردستان.