ئەرزمەڕ

کێوێکە کەوتۆتە رۆژهەڵاتی شاری سلێمانی لە باشووری کوردستان، کە رێگای (سوورەقەڵات و قەڵاچوواڵان و ماوەت و کارێزە) بەوێدا تێدەپەڕێ.

لێوئاڵ

ئاماژە بە ژن یان کچێک کە لێوی جوان و سوور بێ.

وڵات

1. ، نیشتمان، بە سەرزەوینی جێگەژیانی خەڵک؛ 2. هێما بە دار و دیوار و دەوروبەر.

بارێژە

با و باران پێکەوە، ئەو بارانەی کە بە باوە ببارێ. سەیری بارێزه بکە..

لاولاو

لاڤلاڤک، گیایەکە لاسکی باریکە، چووار تا پێنج گەز هەڵدەچێ، گوڵێکی وەکوو گوڵی ئەتلەس دەدا کە سوور و شین و کەسک و هەمەڕەنگە، تەنیا لە فێنکیی بەیاناندا گوڵی دەپشکوێ، بەڵام هەر کە هەتاو درەهات، وردەوردە سیس دەبێ.

ڕەوشێ

1. جووان و پەسن؛ 2. گەش و سوور.

ساڤرە

نێوی گوندێکە سەر بە شارۆچکەی بارزان لە باشووری کوردستان.

کەنی

کنا، کچ؛ کەنی و کنا دوو وشەی هەورامین، ژنان کاتێک پێکەوە قسە دەکەن، بە تایبەت لە ناوچەی سنە، ئەگەر یەکێکیان قسەکەی ئەوی دیکەی لا سەیر بێ، دەڵێ: دا بەسیەتی کەنی، یان بەسیەتی کنا! واتە بەسیەتی کچێ!

ئەردەنا

دوو گوندن لە نێوان (ئینشک و بامەڕنی) کە گوندی سەروویان کوردی موسوڵمان و ئەوی دیکەشیان کوردی (فەلە)ن.

ڕێشەنگ

ناوێکی درووستکراوە، کە واتای رێگای راسا و پڕباخ و باخات دەدا.