بزوێن

بزوێنەر، دەنگدار، بەدەنگ و جموجووڵ، سەربزێو.

قارووش

جۆرێک گیایە کە گەسکی لێ درووست دەکەن.

ئاهوو

ئاسک، مامز، که‌ژاڵ.

بالیسان

1. شوێنی بەرز و پڕ لە بژوێن؛ 2. گەورە گوندێکە لە نزیک شاری هەولێر لە کوردستان.

کەوژ

ئارەزوو، ئاوات.

ساکاو

نێوی کانییەکە لە نێوان بیجاڕ و دیواندەرە لە رۆژهەڵاتی کوردستان.

کاریکا

1. ئازا و گورجوگۆڵ، 2. کارا و کارتێکەر.

ئارارات

1. گڕی لە دوای گڕ، هەڵقوڵینی پۆلووی ئاگر. 2. گەورە و پیرۆز. ئارارات، زنجیرەیەک چیایە لە باکووری کوردستان کە بەشێکی کەوتۆتە نێوان سنوورەکانی نێوان باکوور و ڕۆژهەڵاتی کوردستان و ئەرمەنستان، بەرزترین لووتکەی 5165 میترە؛ (ئارارات) یان کێوی نۆح کە تورکەکان پێی دەڵێن: ئاغریداغ و ئەرمەنییەکان پێی دەڵێن مازیک، هەر هەمان چیای (ئاگری)یە کە نێوێکی کوردییە و زاراوەی عەربی کردوویەتی بە (عقرە!!) و لە بنەڕەتدا (ئارئارات) بووه کە‌ دوایی بووە بە ئارارات.‌ بۆ روونکردنەوە، وەک لە تەوراتدا هاتووە، کەشتییەکەی نۆح بە سەر ئەم کێوەوە نیشتۆتەوە‌ بەڵام راستەکەی ئەوەیە کە کەشتییەکەی نۆح، بە سەر کێوی (جوودی)یەوە نیشتۆتەوە، کە لە بنەڕەتدا (گۆتی)یە و عەرەب ئەم نێوەی کردووە بە جوودی. کێوی (جوودی یان گۆتی)یش، لە زنجیرەکێوەکانی ئارارات یان ئاگرییە، کە دەڕوانێ بە سەر شاری (زاخۆ) لە باشووری کوردستان و شاری (سلۆپی)، لە باکووری کوردستان . بڕوانە وشەی ئار.

تیگریس

1. تیگر لە ریشەی وشەی تیر یان تیژ وەرگیراوە کە ئەوێسایی یەکەشی دەبێتە: تیرا بە واتای توند و بەلەز؛ 2. تیگر نێوی کۆنی چۆمی (دیجلە) یە. بڕوانە دیجلە.

گوڵبەهار

1. گوڵێکی سەوزی پڕ پەڵکە؛ 2. چیچەکی دەشت کە لە کاتی بەهاردا دەڕوێ.