شاباز
بازی سپی و گەورە، بازێکی راوکەرە کە دندووک و چنگوڕکی ببڕ و بەکارن.
خۆسەر
سەرەخەر، سەرەڕۆ، بە کەسێ دەگوترێ کە بە بێ بیرکردنەوە کار ئەنجام دەدا.
چیچک
1. گوڵێ له دهشت پشکووتبێ؛ 2. چۆلهکه؛ 3. جووجهڵه.
کیارەش
کیارش، یەکێ لە فەرماندە گەورەکانی فەروەرتیش، دووهەمین پاشای ماد. بۆ زانین، گڵکۆی فەروەرتیش لە ئەستێودانێکی گەورەیە لە چەمی رەزان، بە سەر سینگی کیوێکی سەرکەشەوە کە ئاوردانێک و دوو گڵکۆی تێدایە، کە لایەن میراتی فەرهەنگی کوردستانەوە پارێزراوە.
پاشەنگ
1.هێشووی ترێ؛ 2. تۆوی خەیار کە هەڵیدەگرن بۆ چاندن یا وەشاندن.
هەرمێ
1. هەرمۆ، هەمرۆ، میوەی هەرمێ؛ 2. سەربەندی گۆرانییەکی کوردییە.
لۆلان
1. گەڕۆک و هاتوچۆکەر، بۆ لێکۆڵینەوە؛ 2. پێچەڵپێچ و پڕگرێ؛ 3. گوندێکە لە ناوچەی سیدەکان لە باشووری کوردستان؛ 4. نێوی هۆزێکی کوردە لە باکووری کوردستان؛ (م. حەسەرتیان)، لە ((راپەڕینی کوردان)) دا کە جەلال دەباخ وەریگێڕاوەتە سەر کوردیی، دەڵێ: لە کوردەکان، خێڵی لۆلان و .....، پشتگیرییان لە شۆڕشی شێخ سەعید نەکرد.
ئەردەوان
1. خاوەن زەوی؛ 2. جێگری سەرپەلی شەڕ؛ 3. نێوی چەند کەس له پاشاکانی بنەماڵەی ئەشکانی.
شەتاو
ئەو جۆگەئاوەی کە بەهاران لە کوێستانان، لە نەورۆزەوە تا دەسپێکی هاوین، بەفراوی پێدا دێتە خوار.
هەیڤ
مانگی ئاسمان، مانگی ساڵ.