شاخان

1. هاوار و زریکاندنی منداڵ؛ 2. کێوان؛ 3. شاخگەلی بەران و پەزە کێوی و هیدیکە.

دانار

رۆنی تێکه‌ڵاو نه‌بوو، رۆنی ده‌نکه‌ دنکه‌ و داوه‌ستاو. وه‌کوو: رۆنه‌که‌ دانار داناره‌و بووگه‌.

ئاراسێن

ئاراسێن نێوی گوندێکە لە باشووری کوردستان .

گەشی

روومەتگەش، جوان و لەبار.

ئاڤین

ناوێکی کرمانجییە، بە واتای لە شێوەی ئاو، وەک ئاو

مانای

1. لەناونەچوو، هەمیشەماو؛ 2. بە هەورامی مان: واتە: بنەماڵە، یانە و شوێنەمێنگە، وەکوو هەورامان: واتە بنەماڵە یان خانەدانی ئەهووراییەکان؛ 3. کۆی مان دەبێ بە مانان کە واتاکەی دەبێتە: وێکچوو، لە شێوەی‌، وەکوو: ئێمە مانان؛ 4. لە گاتاکانی زەڕدەشتدا کە بە زاراوەکانی کەڵوڕیی و هەورامی و نیوەزاراوەکانی جافی و سنەیی نووسراون، مانا یان مانای، واتای پەروەردگار و یەزدان دەدا؛ 5. مانای نێوی هەوارگەیەکە لە هەورامان.

جاموور

1. ئەم نێوە لە بنەڕەتدا (چەرموو)ە، بە واتای سپی و چەرمگ، بەڵام تورک ئەم نێوەی گۆریوە و کردوویەتی بە جاموور؛ دیارە نە تەنیا ئەم نێوە، بەڵکوو هەزاران نێوی دیکەی کردووە بە تورکی. بۆ وێنە ئەگەریش جاموور بێ، لە بنەڕەتدا (گاموور) بووە، (گا و موور)، واتە جووت و گا و نیر و ئاموور، کە‌ واتای چاندەکار و وەرزێر دەدات، واتە ئەو خەڵکەی کە کاری کشتوکاڵ دەکا؛ بەڵام سوور دەزانم کە جاموور نییە و (چەرموو)ە، بە واتای سپی، چونکە لە کوردستان ئەم نێوە، وەکوو پاشنێویش بە زۆر نێوی دیکەوە لکاوە، بۆ وێنە (کێلەچەرموو) و (کوچک چەرموو) و زۆری دیکە؛ 2. گوندێکە لە باکووری کوردستان، کە لە بنخاکدا دۆزراوەتەوە و 9000 ساڵ لەمەوبەر هەبووە و دوکتۆر رابێرت برایدوود، لە زانکۆی شیکاگۆ، لەسەری لێکۆڵینەوەی کردووە.

کەلار

1. هەلار، خاپوور؛ 2. لەسەریەک دانراوی بەرزەوەبوو؛ 3. کەلی بەرز و بڵند؛ 4. شارۆچکەیە لەلای دەربەنیخان لە کوردستانی باشوور.

فرۆ

خواردنێکی توندە لە شێوەی پەنێر، لە ژەکی مانگا یان مەڕ و بزنی تازەزاو درووست دەکرێ.

بەهەست

وریا، بەئاگا.