سێوە

نازنێوی گۆرانیبێژی نەمری کوردی دیان (مەسیحی)، (سێوە)یە کە خەڵکی شاری کۆیە بووە لە کوردستانی باشوور کە قەتارەکانی لە رەسەنترین رەگەزەکانی مۆسیقای کوردین.

زەبەن

1. زەبەند، چوغر، فرە، زۆر؛ 2. شوێنی چڕ لە زەل و قامیش، شوێنی پڕبژوێن.

سندووس

دەشتێکە لەلای نەغەدە. تۆفیق وەهبی بەگ زانای کوردناس دەڵێ: سندووس نێوێکی مەغولییە و لە بنەڕەتدا سڵدووزە کە کوردەکان پێدەڵێن: سندووس.

نەیریژ

تیرەیەکن لە هۆزی گەورەی گۆران.

ئاچان

ناوچه‌یه‌که‌ له‌ باکووری رۆژاوای شاری دیاربه‌کر، له‌ باکووری کوردستان.

بەندەوار

بەهیوا، بەتەما. وەکوو: بەندەوارێ تەمە، واتە: بەهیوای تۆم یان بەتەمای تۆم، یان چاوەڕوانی تۆم.

قارەمان

پاڵەوان.

لاڤا

جوان و لەبەرچاو.

ژیان

ژی، گوزەران، زینگی، زیندەگی.

مامز

1. ئاسک، کەژاڵ، پەزەکێوی، ئاهوو؛ 2. ماسییەک کە گەرا دادەنێ؛ 3. مامزە، ئەو ئاسنەی کە سوار لە پاشپانییەی چەکمەی قاییم دەکا بۆ لێخوڕینی ئەسپ.