ڕاماتیا

نێوی ژنێک بووە لە بنەماڵەدەسەڵاتدارەکانی ماد.

ڕەنجە

1. رەنج، ئازار؛ 2. کاری سەخت.

جابان

1. ئەم وشەیە لە بنەڕەتدا (گاوان یا جاوان) بووە و لە زمانی کوردیدا واتای شوانی گا، یا گاگەلەوان دەدا و لە خوارووی کوردستانی باشووردا ژیاون، بەڵام شوێنەواریان نەماوە؛ 2. نێوی یەکێ لە سەردارانی سەردەمی ساسانی بووە لە سەردەمی یەزگرددا؛ 2. نێوی شارۆچکەیێکە لە ناوچەی کووت لە باشووری کوردستانی باشوور، کە کوردی فەیلی تێدا ژیاوە، بەڵام کوردەکەیان لێ دەرکردووە و کردوویانە بە عەرەبنشین. بڕوانه جاوان.

بارزین

دۆڵێکە لە ناوچەی برادۆست لە پشت (زینوێی خەلان) لە باشووری کوردستان کە لەوێوە کوردستانی سەردەسێر دیارە.

پاریا

نێوی ئەو گوندەیە کە (کەریم خانی زەند)ی لێ لەدایک بووە.

زناک

نێوی کێوێکە لە ناوچەی ئیلام لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان.

بەدەق

1. شەق و تورت و لەگەشە؛ 2. ساق و بەدەماخ؛ 3. کوتاڵی کەتیراویی.

گەمۆ

چیایەکە لە ناوچەی قەسری شیرین لە کوردستان.

هەژیر

میوەی هەنجیر. هەنجیر چەند جۆری هەیە: درهی، هەرکەضانی، هێکتانی، رژیک، شەنگاری، تەفارە، زەرک.

زەوار

زیارەتکەر، ئەو کەسانەی دەچنە تەوافی چاک و پیران.