زۆزان

بە زاراوەی کرمانجیی، هاوینەهەوار، چیا و کوێستانی سازگار، هەوارگەی کۆچەران؛ لە مێژووی کورد و کوردستانی شێخ موحەممەد مەردۆخی کوردستانیدا هاتووە: زۆزان کەوتۆتە نێوان مووسڵ و خێڵات و سەڵماس؛ نێوی ژنەگۆرانیبێژێکی باکووری کوردستانە؛ سەربەندی گۆرانییەکی کوردییە.

گەڕوان

گشتوان، کەسێ کە سەروکاری لەگەل گەشت و گەڕانە.

ساتی

کاتی، کارێک کە لە کاتێکی دایکرودا ئەنجام بدرێ و دوایی هەڵوەشێنرێتەوە.

ژاڵە

لووڕک، روول، روولک، دارێکی هەمیشە سەوزی تاڵە، گەڵای وەک گەڵای بیی وایە بەڵام تۆزێ پانترە و گوڵی سوور و سپی دەگرێ؛ ژاڵە نێوی دوو گوندە لە ناوچەی سەنگاو و تانجەڕۆ؛ باشووری کوردستان بەتایبەت بادینان، دارژاڵەی خۆڕسکی هەیە.

تەلێ

زێڕ، تەڵا، کورتکراوەی نێوی (تەلعەت).

بارهان

نێوی هۆزێکی کوردە لەلای دیاربەکر لە باکووری کوردستان.

بێستان

بێسان، بوستان، جێچاندنگەی میوەگەلی وەکوو: کاڵەک، شووتی، بایجان و تەماتە و هاروێ و هیدیکە.

ژینگە

جێگەی ژیان، شوێنی زیندەگی.

کەژدیا

خاکی نێوان ناوچۆمان، خاکی نێوان ناورۆباران، کەژدیا یان کەشدیا شوێنێکی کوردنشین بووە و کوردی کەڵوڕی تێدا ژیاوە، کەژدیا واتە: خاکی نێوان دوو چۆم، یان نێوان دوو ڕۆبار یان دوو چەم، کەژدیا بەو خاکەی گوتراوە کە لە زنجیرەچیای (حەمرین)ەوە، واتە سنووری نێوان کورد و عەرەب دەس پێدەکا، هەتا دەگاتە شط العرب (یەکاوی عارەبان) و کەنداوی فارس، هەروەها شارۆچکەی (هیت) و دەوروبەری ڕۆژاوای ڕۆباری فورات تا دەگاتە چیاکانی پشتکۆی لوڕستان هەتا خووزستان!

مراز

نیازی دڵ، ئارەزووی خواستنی شتێک، مراد.