مەرینا

گوندێکە لە باشووری کوردستان.

سەرفراز

سەرفراز، سەربڵند.

ئەسپەرە

1. ئەسپەر، مەترکە، پێگرەی بێڵی بێڵباخ؛ 2. ئەو دارەی لە دەسکەبێڵی ئاسنی رادەکەن بۆ بێڵباخ و زەویهەڵکەندن؛ 3. گیای رەنگڕێژیی.

چێرین

نێوی کوردیی گوندێک بووه‌ له‌ باکوور‌ی کوردستان که‌ ده‌وڵه‌تی تورک گۆڕیویه‌ و نێوی تورکیی له‌ جێی داناوه‌.

بانتا

1. ئەو گەڵاو شووڵەی سەری سەوەتەی پێدەگرن؛ 2. باخێکە لە چیای ئاویەری گەورە لە سەرووی ماماتکەوە لە شار سنە.

ناسکۆڵ

ناسک و بچکۆڵە؛ سووکەڵەنێوی (ناسک یان ناسکە) یە.

ساتی

کاتی، کارێک کە لە کاتێکی دایکرودا ئەنجام بدرێ و دوایی هەڵوەشێنرێتەوە.

ئالان

1. لووتکەی بەرزی پڕ لە دۆڵی پێچەڵپێچ؛ 2. ناوچەیەکە داگری نزیک بە 20 گوند، کەوتۆتە رۆژاوای شاری سەردەشت لە دۆژ سنووری دەسکردی نێوان باشوور و ڕۆژهەڵاتی کوردستان؛ 3. نێوی چیایەکە هەر لەو ناوچەیە؛ 4. ئەم نێوە لە وڵاتانی سکاندیناوی و ئەورووپا و ئامریکا و کانادا و زۆر وڵاتی دیکەشدا هەیە و نێوێکی ئەنترناشیۆناڵە و نێوێکی کۆنە؛ 5. ئەم نێوە لە نێوان گەلانی ئاشووری و ئەرمەنی و مەسیحی و زۆر نەتەوەی دیکەشدا هەیە و بە (ئەلەن و ئەڵەن)یش دەوێژرێتەوە؛ 6. نێوی شارێکی کۆن بووە لە ناوچۆمان یا نێوانڕۆباران کە عەرەب دەڵێ: (بینُ النهرین).

زاخۆ

شارێکە لە بادینان لە باشووری کوردستان.

ئاوێنه

ئاینه‌، نه‌ینووک، جام، قۆدیک.