کەیان
1. مەزنان، سەروەران؛ 2. پاشایانی گەورە و زۆردار؛ 3. جۆرێک چادری خڕی گومبەزوێنەیە کە بە کۆڵەکەیەک هەڵدەدرێ و لە نێو عەجەماندا بە خێوەتی کوردیی یان خێوەتی کوردان بەنێوبانگە.
ئامێدی
ئامات، ئاماد، ئامێد، شارێکی خۆش و دڵگیره له سهر لووتکهی چیایهکی بهرز، بهرانبهر به سیلاڤ، یان سۆلاڤ له کوردستانی باشوور. خهڵکی ئهم شاره زۆربهی مهسیحی بوون و بهر له هێرشی ئیسلام بۆ سهر کوردستان چوونهته سهر ئهو چیایه و ئهو شارهیان لهوێ ساز کردووه. بۆ چوونه ناو ئهو شاره تهنیا یهک رێگا ههیه، ئهویش له چیایهکی بهرانبهرییهوه بۆی دهچێ، دهنا چووار دهوری تا دهگاته ئهو رێیهی که دهچێته سهرێ بۆ شارهکه، لێژ و ههڵدێر و قهدپاڵی ههزاربهههزاره و خوارهوهشی چۆمی گهورهیه، بهڵام سهدام حسێن، بۆ بهرژهوهندی خۆی و ترس له پێشمهرگه رێگایهکی دیکهی لێ کردهوه که له باری مێژوویییهوه بایهخی هێنا خوارێ. بڕوانه ئامێخ.
ڕێزاڵ
پارچەی باریکی وەک هەودا.
ڤەژین
ژیاندنەوە
کیکا
نێوی گوندێکە لە کوردستانی باشوور.
قازەن
دەسک و گوڵ لە چەڵتووکی برنج.
گوڵبەدەم
تەرزی ناسک، خەیار و هەناری ساوا.
ئەرژنگ
ئەرژن، ئەرژان، جۆرێک داری کێوییە کە بەرێک دەدا لە شێوەی بەهیڤ (بادام) و لە دار ئەرخەوان دەچێ. بڕوانە بۆ ئەرجان.
وەرشین
نێوی چەمێکی بچووکە لە ناوچەی بینگۆڵ، لە باکووری کوردستان.
ڕێبازە ئەدەبییەکان
رێگەی هاتوچۆی زۆر.