شووشان

1. رێک و جووان؛ 2. گوندێکە سەر بە کاڤاری زرکان لە ناوچەی شێروان لە باشووری کوردستان.

ئۆخه‌ی

ئای چخۆشه‌، ئای چه‌ندم خۆش ئه‌وێ، ئۆخه‌یش، ئۆخه‌یچ.

پەرێز

1. رەبەت، بۆسەی راوچی؛ 2. جێگەی دەخڵی دووراو؛ 3. بە دزەدزە بۆ نەچیرچوون، نیشتنەپارێز بۆ راو.

پاوانە

پاوەنە، بڕوانە پاموورە.

شایان

1. چەند شا؛ 2. شایەن؛ 3. هێژا؛ 4. سزاوار.

ڕێوان

1. ئاگاداری رێگە، پاسەوانی رێگا؛ 2. رێگەناس.

سارۆس

1. شارێک بووە لە ناوچەی نێوانڕۆباران لە سەردەمی مادەکاند که لەناو خاکی کوردستاندا بووە، بەڵام ئێستا شوێنەواری نەماوە؛ 2. یەکێک بووە لە فەرمانڕەواکانی ماد لە سەردەمی ئەژدەهاکدا لە شەڕ لەگەڵ کوورشی هەخامەنشیدا کوژراوە.

ئەزین

نێوی میری (جزیر و بۆتان) و باوکی (خاتوو زین)ی دڵداری (کاکە مەم) بووە. لە زمانی کوردیدا، خاتوو واتای خانم و (کاک یان کاکە)ش مانای براگەورە و ئاغای فارسی دەدا.

ناری

1. نەیر، وشەیەکی کۆنی ناو گاتاکانی زەڕدەشته و واتای ئاگر دەدا‌؛ 2. ناسک، تەنک، ژنی شەرمن؛ 3. گۆرانیی خەمبارانە؛ 4. نێوی بەنداوێک بووە لە ڕۆژاوای شاری بەغدا لە ناوچەی کووت، کە لە سەردەمی ساسانییەکاندا درووست کراوە؛ (ابن ڕوستەم) لە کۆپەڕی (الاغلاق النفسیە) دا لە باسی شاری کووتی بەر لە ئیسلامدا لە سەر ئەم بەنداوە دواوە و گوتوویەتی: کووت، کوردنشین بووە و کوردی فەیلی تێدا ژیاوە. بڕوانە بۆ نەیری.

حاجیلە

گوڵێکی سپی ناوزه‌رده‌، گیایه‌که‌ له‌ناو ده‌خڵ ده‌ڕوێ.