زەمۆ

نێوی کێوێکە لە کوردستان.

زرکان

ناوچەیەکە لە هەرێمی شێروان لە باشووری کوردستان.

خابوور

چەمێکە لە (سەرێ کانی) یەوە سەرچاوە دەگرێ و لە نێوان زاخۆ و سلۆپیشەوە تێدەپەڕێ و یەکێ لەو چۆمانەیە کە دەڕژێتە چەمی فورات لە باکووری کوردستان. حکوومەتی فاشیستی سووریە، نێوی (سەرێ کانی) گۆڕیوە بە (رأس العین)، وەکوو حکوومەتی دڕ و کوردکوژی تورکیە کە نێوی هەموو شار و گوند و دەشت و رۆبارەکانی کوردستانی لەو بەشە داگیرکراوە کردووە بە تورکی!!

دارۆ

1. وشەیەکی هەورامییە و واتای (هەیە) دەدا، وەکوو: هەرکەسێ کەسێ دارۆ یار نەوڕەسێ دارۆ؛ 2. کورتکراوەی نێوی (دارا) یە.

پاکانە

دیفاعکردنی ئینسان لە خۆی بۆ لابردنی ئەو تاوان و تۆمەتانەی کە لێی دەدەن.

ورمێ

وشەی ورمێ، درووستەکەی (ئورمیا) یە کە لە دوو وشەی ئوور واتە: شار یا مەڵبەند و میا واتە: ئاو پێکهاتووە کە ماناکەی دەبێتە: شار یان مەڵبەندی ئاو. هەرچەند ئەرمەنی زۆری لێدەژی، بەڵام وشەکە وشەیەکی ئاشوورییە.

زەڕیلە

باڵندەیەکی گچکەی رەنگزەردە.

فەرزێ

1. لە وشەی فەرز کەوتۆتەوە، ئەو شتانەی کە واجبن ئەنجام بدرێن؛ 2. وادانان. (وای دادەنێم نەیێت و بڕوا)، یان (بە فەرزێ واش بێ)، (گیرام وەڵامیشی نەدامەوە)؛ 3. سەربەندی گۆرانییەکی کوردییە.

هاڤل

1. ئاکام؛ 2. ئەنجام؛ 3. بەر و بۆ؛ 4. نەترسان لەکار و ملپێوەنان؛ 5. کۆشش و تە‌قەلا؛ 6. هاریکاریی و یارمەتی.

شاریا

گوندێکە لە کوردستانی باشوور.