بەیان

1. بەیانی، شەوەکی، سۆزی، سۆزوو؛ 2. کێوێکی بەنێوبانگە لە ناوچەی موکوریان.

ئانگارێس

نێوی بەیتبێژێکی سەردەمی مادەکان بووە کە بەیتبێژی دیوەخانی ئەژدەهاک بووە، ئانگارێس بە بەیت، ئەژدەهاکی لە هاتنی کوورش بۆ گرتنی وڵاتی ماد ئاگادار کردووە؛ ماری بۆییس خانم لە کۆپەڕی (خونیاگەری لە ئێرانی گەورە)دا نێوی هێناوە؛ بەڵام لە کۆپەڕی (کورد و دێرۆکە تاڵانکراوەکەی)، کە حەمە سدێق میرزا نووسیویەتی، هاتووە کە: ژنێک ئەژدەهاکی لەم کارەساتە، واتە لەشکرکێشی کوورش بۆ سەر وڵاتی ماد ئاگادار کردووە، جا نازانم ئانگارێس نێوی ژنانەیە یان پیاوانە! چونکە بۆ (نەکیسا)یش، نووسەرانی فارس دەڵێن: نەکیسا نێوی ژنانەیە! (نەکیسا) یەکێ لە مۆسیقازان و بەیتبێژە کوردەکانی سەردەمی ساسانییەکان بووە و هاوچەرخی (باربەت)ی فارس بووە کە پێکەوە بە بەیت لە بارەگای ساسانییەکاندا شەڕە گۆرانییان کردووه و ئێستاش ئەو نەرێتە هەر لەناو کورددا، واتە: شەڕەگۆرانیی هەر ماوە و لە کۆندا لە دیوەخانی ئاغا و بەگەکانی کورددا هەبووە‌. بڕوانە بۆ (هۆنیا) لە بەشی کچان.

جەنگۆ

1. شەڕی بچووک؛ 2. هێمایە بە ئینسانی شەڕانشۆ.

ئانێشا

وشەیەکی هەورامییە واتە: ئەوان، ئەمان، ئەو.

حاسێ

نێوێکی ژنانه‌یه‌، له‌وانه‌یه‌ له‌ نێوی حه‌سیبه‌ وه‌رگیرابێ.

کاجینە

دەشتێ کە تەپۆڵکە تەپۆڵکەی بچووکی تێدایە.

کامەران

بەئاواتگەییشتوو، کامڕەوا.

بەهەست

وریا، بەئاگا.

سامڕەند

کێوێکە لە رۆژهەڵاتی کوردستان نزیک بە قەندیل لە سنووری دەسکردی باشووری کوردستان.

بەزێ

1. بەڕەوشت، بەئاکار؛ 2. بەپلە و پایە. (ئینسانێکی بەڕێز و بەزێیە).