تاووس

نێوی پەلەوەرێکی پەڕوپۆشیرینی خۆشڕەوتە کە لە لای کوردەئیزیدییەکان پیرۆز و بەڕێزە.

ڕەدا

قاییلبوون، رازیبوون. (هەرچیم کرد، نەهاتە ردایە)

شاواز

1. شاباز، بازی سپی؛ 2. شاباش، شاواش، ئەو بەخششەی کە بە بەزمگێڕی زەماوەن دەدرێ.

خارا

1. خاران، جۆرێک پارچه‌ی به‌نرخه‌؛ 2. بۆکار ئاماده‌بوو، له‌کڵ ده‌رهاتوو.

ئارمانج

1. نیشانە، کێلک؛ 2. دۆز، مەبەست، نیاز لە ژیاندا.

هەساران

1. کۆی هەسارە یان ئەستێرە؛ 2. کۆی هەسێڵ و گۆل؛ 3. کۆی حەوش و حەسار؛ 4. تیرەیەکی گەورە بوونە لە کورد کە بڵاوەیان کردووە و لەناو تیرەگەلی دیکەی کورددا، تواونەتەوە.

بەرکۆ

1. قەرپۆسی زین؛ 2. بەرکوتی دەخڵ؛ 3. لای ژێرووی خەرمان.

کاردۆخ

ئەو تیرەیەن لە کورد کە گزەنفۆن لە کۆپەڕەکەیدا نێوی هێناون. بڕوانە کاردۆ و گۆتۆ.

ئاکرێ

نێوی شارێکە لە بادینان لە باشووری کوردستان؛ نێوی (ئاکرێ)، لە وشەی (ئاگریی) کەوتۆتەوە، بەڵام عەرەب هەر دوو وشەکە بە (عقرە) نێودێر دەکا! وەک چۆن بە ئاکرێ دەڵێن (عقرە) و بە (ئاگریگۆف)ی ناوچەی دیالەش کە لە کۆندا کوردنشین بووە و دوایی کوردەکەیان لێ دەرکردووە و عەرەبیان هێناوەتە جێگایان و دەڵێن: (عقرە کوف!)، نێوی شاری (بەعقووبه)‌ش، بە وتەی مامۆستا جەمال نەبەز، وشەیێکی کۆنی کوردییە و باگۆڤەیە، بەڵام عەرەبەکان بە (بعقوبە) زاربێژی دەکەن. بڕوانە ئاگریی لە بەشی کوڕان.

وانیار

خوێندەوار، ئەو کەسەی خوێندنی تەواو کردووە.