مەرینا

گوندێکە لە باشووری کوردستان.

ئارتین

1. لە ریشەی وشەی (ئار)ی ئەوێستایی یەوە هاتووە و واتای (ئاگرپەرست) دەدا؛ 2. پیرنیا لە (تاریخ ایران زمین) دا دەڵێ: ئارتین، نێوی حەوتەمین پاشای مادەکان بووە. ئەو نێوانەی کە لە دوو وشە پێکهاتوون و وشەی یەکەمیان (ئار)ە، بە زۆریی لەناو ئەرمەنییەکاندا باوە و کوردین. زۆربەی ئەو نێوگەلەی کە بەوشەی (ئار) دەست پێدەکا، وەکوو: (ئارتین، ئارهان، ئاراس، ئاران، ئاردەوان، ئاردەڵان، ئارژەنگ، ئارساماس، ئارکاناس، ئارسان، ئارشام و ئارکاس) و هیدیکە، لە ریشەی وشەی کۆنی مادی و ئاوێستایین و دەگەڕێنەوە بۆ ئەو سەردەمانە. بڕوانە وشەی ئار.

شۆڕەلاو

لاوی جووانچاک.

بۆسکان

1. شوێنی پەنا و تەریک؛ 2. گوندێکە لە بناری چیای سیوەیل لە ناوچەی شارباژێڕ لە باشووری کوردستان.

ڕۆڤە

کڕێوە و بادەوە، باسریشک.

بەرسام

نێوی یەکێ لە سەردارەکانی یەزگردی ساسانی بووە.

بژاردە

1. بژارتە، ژمێردراو؛ 2. کەموێنە.

دۆتمیر

کیژی میر، کچی میر.

شەتاو

ئەو جۆگەئاوەی کە بەهاران لە کوێستانان، لە نەورۆزەوە تا دەسپێکی هاوین، بەفراوی پێدا دێتە خوار.

پەسار

1. شوێنی سێبەر، نسار، نسرم؛ 2. پەنای با، پەنای باراننەگر؛ 3. حەشارگەی راوچی.