ئاڵانا
1. دۆڵی پێچەڵپێچ؛ 2. دۆڵێکە لە نێوان خەلیفان و رانیە لە باشووری کوردستان.
ئاکان
نێوی کوردیی گوندێک بووە لە کوردستانی باکوور کە دەوڵەتی فاشیستی تورک گۆڕیویە و نێوی تورکیی لە جێی داناوە.
بارزان
1. بەرزان، شوێنی بەرز؛ 2. ناوچەیەکە چڕ و شاخاویی، کە کەوتۆتە باکووری زێی گەورەوە لە باشووری کوردستان و شوێنەمێنگەی هۆزی بەنێوبانگی بارزانە.
هوزار
باخ و گوڵزار.، بولبول
ڕەچاو
1. بژاردنی کەسێک بۆ کارێ؛ 2. لەبەرچاوگرتن و ئاگا لێبوون.
گێۆمات
وڵاتی مۆغەکان، نێوی یەکێ لە موغەکانی ماد بوو، کە لە دژی داریووش راپەڕی، بەڵام سەرنەکەوت و بە دەستی داریووش کوژرا و راپەڕینەکەشی کە مادەکانی لە پشت بوون، سەرکوت کرا. بڕوانە بۆ کڕمات.
هەرمان
1. هەرگیزنەفەوتان؛ 2. بە هەورامی واتە: فرمان، کار، خەبات. بۆ ئاگاداریی: فرمان واتە: کار، فەرمان: واتە، ئەمر و دەستوور. لە زاراوەی کرمانجیشدا فەرمان واتە: قەڵاچۆکردن و بەکۆمەڵکوشتن. وشەی فەرمان لە لاوکی کوردیدا یەکجار زۆرە.
ئەردەڵان
1. ئاردەڵان، نیوەزاراوەیێکی زمانی کوردییە؛ 2. تیرەیەکی کۆنی کوردن؛ 3. نێوی میرانی بنەماڵەی ئەردەڵانە؛ 4. نێوی بەشی له رۆژهەڵاتی کوردستان بووە له سەردەمی سەفەوییەکاندا؛ 5. نازنێوی شاعیری کورد (حسینعلی ئەردەڵان)ە؛ لە مێژووی کورد و کوردستانی شێخ موحەممەدی مەردۆخدا هاتووە: (ئاردەڵ نێوبانگی خوسرەوی ئاشەوانە کە یەزگردی شالیاری (ئێران) ی کوشت!)؛
هاڤی
نامۆ، غەوارە، نەشناس.
ئادۆ
له کۆندا نێوی خودای با بووه. ئهم نێوه لهناو کوردهکانی کوردستانی رۆژاوا و لوبناندا وافره. بڕوانه وشهی ئاد.