ئەڤیندار

ئەویندار، ئاشق، دڵدار، گراوی.

خەنی

خۆشحاڵ، له‌سه‌رکه‌یف.

مەرا

نێوی چیایەکە لە سیدەکان لە کوردستانی باشوور.

شێنی

1. ئارام و لەسەرەخۆ؛ 2. ئاسوودەیی؛ 3. گوڵدەرکردوو، پشکووتوو؛ 4. کۆبوونەوەی حەشامات.

چەپکە

ده‌سکه‌گوڵ، چه‌پکه‌ گوڵ.

ئاویه‌ر

کێوی ئاوه‌زا، چیایه‌ک که‌ کانیی زۆری هه‌بێ، کێوێکه‌ به‌رانبه‌ر به‌ شاری سنه‌ و جێگای سه‌یرانی خه‌ڵکی شاره‌که‌یه‌.

زۆر

زۆرۆ، ئیبنو خەلەکان کە کورد بووە و لە بنەڕەتا خەڵکی هەولێر بووە، دەڵێ: زۆر نێوی کوڕی ئەژدەهاک بووە و بنەڕەتی (شارەزوور) لە کوردستان ئەو دایناوە؛ حەمدوڵڵا مستەوفیش دەڵێ: نێوی شارەوزوور لەبەر ئەوە بووە کە دەسەڵاتدارانی ئەوێ زۆردار و شەڕکەر بوونە. لە ڕۆژئاوای کوردستان کە قەراخ سنووری خاکی عەرەب و کورد دەگرێتەوە، شارێک هەیە کە نێوی (دێرەزوور)ه لە کۆندا سریانی و کوردی لێ ژیاوە‌، بەڵام دواتر لەلایەن حکوومەتی (بعث)ی سووریەوە، عەرەبیان تێدا بیشتەجێ کردووە.‌ لەوە دەچێ کە ئەو شارەش هەر (زۆر) ئاوەدانی کردبێتەوە، چونکە ئەو سریانی و ئاسوورییگەلەی کە لە کوردستان ژیاون و کلیسایان هەبووە، کوردەکان بە کلیساکانی ئاسوورییەکانیان گوتووە: دێر! کە وشەیەکیب ئاوێستایی مادییە و لە کوردیی و فارسیشدا وشەیێکە هاوبەش. ئەگەر نێوی کوڕی ئەژدەهاکیش زۆر یا زوور بووبێ، (دێرە زوور) واتە: کلیسای زوور. وەک چۆن دەگوترێ شارەزوور، واتە شارێک کە زۆر یا زوور ئاوەدانی کردبێتەوە.

ساکاو

نێوی کانییەکە لە نێوان بیجاڕ و دیواندەرە لە رۆژهەڵاتی کوردستان.

کۆرژا

بیبیلەی چاو؛ بە زاراوەی زازاکی واتە: کووژەکە.

بڵباس`

بە هۆزەکانی پشدەر و (مەرگە و مەنگوڕ) دەڵێن: بڵباس و تیرەیەکی گەورەن لە کورد کە لە ناوچەی موکریان، لە رۆژهەڵاتی کوردستان دەژین.