ماندان

1. کۆخی تاک و تەریک لە چیا و زۆزان؛ 2. نێوی کچی (ئەژدەهاک) ی پاشای (ماد) و نێوی دایکی کوورشی هەخامەنشی بووە کە لە تیرەی ماد بووە؛ 3. نێوی گوندێکە لە ناوچەی بارزان لە باشووری کوردستان.

هەرشەم

گوندێکە لە ناوچەی بالیسان لە باشووری کوردستان.

دەساتیر

نێوی کۆپه‌ڕه‌که‌ی (مهاباد)ی په‌یامهێنه‌ که‌ له‌ ناوچه‌ی موکریانی ئه‌وڕۆکه‌ سه‌ری هه‌ڵێناوه‌.

مانداک

نێوی یەکێ لە پاشاکانی ماد بووە کە یۆنانییەکان پێیدەڵێن: مانداکس.

ئۆرفا

1. شارێکی کوردنشینی باکووری کوردستانە، که‌ که‌وتۆته‌ دۆژ شاره‌کانی عه‌ینتاب و دیاربه‌کر. نێوی کۆنی ئه‌م شاره‌ (روحا، یان روحای)یه‌؛ 2. نێوی قه‌تارێکی کوردییه‌ که‌ مامۆستا تاهیر تۆفیق گوتوویه‌تی به‌ شیعرێکی مسته‌فا به‌گی کوردی.

بەزا

خۆشڕۆ، خۆشبەز.

دڵکێش

جوان و دڵڕفێن.

ژیرۆ

ئاماژە بە ئینسانی ژیر.

باڵوێز

نێردراوی میری لە وڵاتێکی دیکەدا، بریکاری دەوڵەت لە دەوڵەتێکی تردا.

کابا

1. کاب، قاپ، جگ؛ 2. میچ، بنمیچ، سەرمیچ؛ 3. دەق.