شەوین

1. شەوەگرتوو، شەواژۆ؛ 2. شەوی خۆش و ساماڵی پاش باران؛ 3. چەمین، چەماندنەوە. بڕوانە بۆ شەوێن.

ڕەهێڵ

1. رەهێڵە، رەهێڵەی باران؛ 2. رێژنەی تیر و فیشەک.

پەشێو

خەمداگرتوو، پەرێشان، بیربڵاو. نازناوی شاعیرێکی گەورەی هاوچەرخی کورد

ڕەتین

راکردن و هەڵاتن لە ترسان. رەتێن، لە چاوگی وشەی (رەتان) بە واتای راوەدوونان وەرگیراوە. (رەتێن رەتێنێک بوو مەپرسە)

چەمچەماڵ

1. چەمی بەرانبەر ماڵان، چەمێک کە بەناو گوند و شاردا بڕوا؛ 2. شارۆچکەیەکە لە نێوان سلێمانی و کەرکووک؛ 3. ناوچەیەکە لە هەریمی کرماشان. ئەم نێوە لە گاتاکانی زەڕدەشتدا و لە داستانی (رۆسەم و زۆراو) دا هاتووە.

مانای

1. لەناونەچوو، هەمیشەماو؛ 2. بە هەورامی مان: واتە: بنەماڵە، یانە و شوێنەمێنگە، وەکوو هەورامان: واتە بنەماڵە یان خانەدانی ئەهووراییەکان؛ 3. کۆی مان دەبێ بە مانان کە واتاکەی دەبێتە: وێکچوو، لە شێوەی‌، وەکوو: ئێمە مانان؛ 4. لە گاتاکانی زەڕدەشتدا کە بە زاراوەکانی کەڵوڕیی و هەورامی و نیوەزاراوەکانی جافی و سنەیی نووسراون، مانا یان مانای، واتای پەروەردگار و یەزدان دەدا؛ 5. مانای نێوی هەوارگەیەکە لە هەورامان.

کەشکۆڵ

فینجانی فەخفووری، 1. ملوانکەی زێڕ یان زێو کە دەکرێتە ئەستۆی منداڵ؛ 3. دەفتەری بیرەوەری و شیعران؛ 4. نەخشێکە لە جاجم و بەرماڵدا؛ 5. دەفری ئاوی دەروێشان، کەشکۆڵ لە دارێکی وێنە نارگیل و لە هێندستان درووست دەکرێ، خەڵکی رەمەکی و دواکەوتوو، ئێژن: ئەمە کەوشەکانی پێغەمبەرە بە جێماوە، دەک قوڕ بەسەر خەڵکی دواکەوتوو؛ دیسان دەڵێن: کەشکۆڵ لە بنەڕەتدا (کەوشکۆڵ) بووە و بووە بە کەشکۆڵ!

هەونا

1. دووبارە، دیسان؛ 2. بێدەنگبوون، خەوتن.

کۆڕەنگ

هەموو رەنگێک پێکەوە، کۆی هەموو رەنگێک. ئەم نێوە، نێوێکی تازەیە کە دایکان و باوکان بە زەوقی خۆیان درووستیان کردووە و لە دوو وشەی (کۆ) بە واتای: هەموو شتێک پێکەوە و (رەنگ) بە واتای نما و چۆنییەتی دیمەنێک، کە پێکەوە دەبێتە: (هەموو رەنگێک پێکەوە) ساز کراوە.

بابان

1. بەبە، بەبان، باوان، ماڵەباب؛ 2. مەڵبەند و هۆزێک بووە لە نێوان شارەزوور و ئەردەڵان، کە ئێستاش شوێنەواریان ماوە.