ئاژوان

گوندێکە لە ناوچەی چلچەمە لە هەرێمی سنە لە رۆژهەڵاتی کوردستان .

کۆرشە

کورشە، بەفر و بەستەڵەک.

تەرچک

شینکەی تەڕ و تازە، سەوزەی تورت و ناسک، کیژی ناسک و جوان.

شەماڵ

1. شەمال، مۆمی داگیرساندن؛ 2. بای شەماڵ، ئەو بایەی کە کۆتایی زستان هەڵدەکا و بەفر دەتوێنێتەوە.

نەکەرۆز

1. زۆرسارد؛ 2. سەخت و رووتەن. 3. چیایەکە لەلای بانە لە کوردستان.

گوڵهەنار

گوڵی هەنار کە ڕەنگی سووری مەیلەو نارنجییە.

گوڵخونچە

خونچەی نیوەپشکووتوو.

رێژنە

تاوەبارانی توند، وەکوو: رێژانێکە مەپرسە، یان رێژنەی فیشەک.

کاوژان

گوندێکە لە خوارووی گوندی بێژوێ لە ناوچەی ئالان بەشی سەر بە سەردەشت. بڕوانە بۆ کاژان.

لاس

1. لاز، لاج، لاوی جووانچاک؛ 2. لاخە، گیای دووراوی نەبەسراوی کۆمنەکراو؛ 3. دەنگی گەماڵ لەکاتی تاوکردنی دێڵەبەبادا؛ 4. دارێکە لە دارسنجوو دەکا و دڕکی نییە؛ 5. کۆمای گزرە؛ 6. ژەنین یان پێوەدانی گۆڵەسەگ لە دەسان؛ 7. فریو؛ 8. ریخ یان لاسی گا، شیاکە؛ 9. نێوی قارەمانی چیرۆکی (لاس و خەزاڵ) ە کە لاس خەڵکی باڵەک و لە هۆزی باڵەکیان بووە.