سەرکەن
کانی و ئاوێکی خۆشە لە دۆژ گوندەکانی (دەرەشیش و تاوێرە)، لە کوردستانی باشوور.
ڕووخۆش
قسەخۆش و دەم بەپێکەنین.
شاناز
نێوی یەکێ لە قەتار یان هەواکانی مۆسیقای ئێرانییە.
پۆپەشمین
پێخەفێکی زۆر ناسکە کە لە خوری درووست دەبێ.
سەڵماس
وشەیەکی تورکیە؛ نێوی کۆنی سەڵماس شاری (شاپوور) ە لە ئازەرباییجان و کوردستان. بەشی زۆری دانیشتووانی ئەم شارە ئازەرین و کوردیشی تێدا دەژی، بەڵام سێ بەشی زیاتری گوندەکانی دەوروبەری ئەم شارە، کوردن.
ڕەبەنۆک
چیایەکە لە نێوان (سەریبەردیی و حەسەنبەگ) لە ناوچەی دیانا یان سۆرانی ئێستا.
مەندێ
1. گیایەکە لە شێوەی هەڵز کە لە ژاژی و پەنێر دەکرێ و مەڕوماڵاتیش دەیخۆن؛ 2. لە گۆرانیی کوردیدا هاتووە: مەندانە و مەندانێ، لێ لێ مەندێ.
سیروان
رۆباری خوڕ و بەلەز؛ نێوی چۆمێکە لە رۆژهەڵاتی کوردستان کە لە سێ شوێنەوە سەرچاوە دەگرێ و دەڕژێتە لەمپەری دەربەندی خان لە باشووری کوردستان.
ڕووناک
روون، رۆشن.
ئازێنه
خۆشهویست، دڵسۆز.