دڵخۆش

که‌سێک که‌ ژیانی باش و ئاسووده‌ی هه‌بێ.

نێرگز

ناوی گوڵێکە کە لە وەرزی بەهاردا لە زۆربەی ناوچەکانی کوردستان دەڕوێت

ئاماڵ

وێچوو، نزیک به‌. (فڵانه‌ که‌س ره‌نگی ئاماڵ زه‌رده‌).

خورپە

راچڵه‌کانی دڵ.

بازان

1. نێوی کوڕی (ساسان) دامەزرێنەری پاشایەتیی ساسانییەکانی بە نەتەوە کورد بووە؛ 2. کۆی باز بە دوو واتا: یەکەم، بازی نەچیر و دووهەم باز بە مانای قەڵەمباز و پەڕشت؛ 3. کێوێکە لەلای باکووری گوندەکانی خانماوا لە ناوچەی سنە لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان؛ 4. نێوی تیرەیێکی کۆن و گەورەی کوردە کە لە باشیک دەژین لە باشووری کوردستان، لە نێوان دهۆک و مووسڵ. بڕوانە بۆ باشیک.

مانە

1. هەمبانە، هەوانە؛ 2. مانا، واتا؛ 3. بیانوو، پەڵپ، مان، گە‌؛ 4. تێخە، مۆره، نێوان‌؛ 5. نێوی گوندێک و ناوچەیەکە لە هەرێمی خوراسان، کە گوندی مانە لە نێوان ئەرمیان و سەمەلقان هەڵکەوتووە و کوردنشینە و کوردی تیرەی شادلوون و تورکمانیشی لێیە؛ 6. ناوچەی مانەش لە نێوان ڕۆژهەڵات و باکووری بجنوورددا هەڵکەوتووە کە زۆربەی زۆری کوردنشینن.

ڕەنگار

رەنگی تۆخ و تیرە.

شەنگۆڵ

1. زۆر لەسەر کەیف و دڵخۆش؛ 2. تەکان لەخۆدان؛ 3. پێکەوەنووسان.

خەپە

1. گۆشتن، خڕوپڕ؛ 2. شانه‌ی قاڵیکردن؛ 3. دارێکی به‌ ددانه‌یه‌ کوڵه‌شی پێ کۆ ده‌که‌نه‌وه‌.

دەرباز

رزگار، نەجات، قوتار.