دانەر

بناغه‌داڕێژ و درووستکه‌ر.

ساباق

ساواق، شوێن و جێگەی زۆر بەرفراوان.

بینگۆل

بینگۆل، بنگۆل؛ 1. شاری پەنا گۆماو؛ 2. باژێڕ و ناوچەیەکە لە باکووری کوردستان.

پاموورە

پاوانە، پاوێنە، خرخاڵی پێ، لیزگەموورووی خشڵی قولەپێ، ئەو پاموورەیەی ژنان لە کۆندا لە قولەپێیان دەبەست بۆ جووانیی.

ئاژار

داهاتی زەوی، ئەو بەرهەمەی کە لە زەوین رەنێوی دێنن.

کەنێرە

1. کەنێر، کەنێرێ، نێوی دووجۆر دارە، یەکێکیان بێدڕک و ئەوی دیکەشیان دڕوودار؛ 2. گیایەکە گەڵای وەک وێنجە یان نەفەل دەچێ، لاسکی ئەستوورترە و کلۆرە و گوڵی زەردی بچووک دەکا، بە تەڕی ماڵات کەمتری دەخۆن، بەڵام بۆ تفاقی زستان دەبێ.

چاوڕەش

چه‌م سیا، ئینسانی چه‌وڕه‌ش.

مێدیا

1. ماد، مەدیا، میدیا، نێوی دەوڵەتی مادەکان بووە؛ 2. ئەو شوێنەی کە مادەکانی لێ ژیاون؛ (میدی) یەکان لە رەگەزی هێند و ئورووپی بوونە و لە سەدەی نۆیەمی بەر لە زایین، لە ‌رۆژهەڵاتی زەلیای کاسپین یان قەزوێنەوە چوونەتە رۆژاوای باکووری کێوەکانی ئێران واتە وڵاتی (میدیا) و وردەوردە دەسە‌ڵاتیان بە سەر دراوسێکانیشیاندا پەیدا کردووە و لە کۆتایی سەدەی هەشتەمی بەر لە زایین، حوکوومەتێکی سەربەخۆیان دامەزراندووە و نەتەوەی پارسیشیان خستۆتە ژێر دەسە‌ڵاتی خۆیان و شاری هەگمتەنا یان هەکمتان، هەمەدان) ی ئێستایان کردووە بە پایتەخت، بەڵام ساڵی 550ی بەر لە زایین بە دەست کوورشی هەخامەنشی بەزیون و لە دەسە‌ڵات کەوتوون. وشەی ماد دواتر لە سەردەمی ساسانییەکاندا بووە بە (مای) و پاشان عەرەب کردوویەت بە (ماه)، بۆ میناک بە دینەوەریان گوتووە: ماه بەسرە و بە نەهاوەندیش: ماه کووفە! بڕوانه بۆ وشەی ماد.

شیشان

1. بە پەلە خەریکی کارێ بوون؛ 2. نێوی جۆرێک گیایە‌؛ 3. تیرەیەکی بچووکن لە داوێنی چیای قەراخ دەژین لە ناوچەی سلێمانی.

ئاشۆت

بەفری لەسەریەک کۆوەبووی داوێنی چیا، رمەبەفری لاپاڵان.