سمڵ

بەری دارێکە وەکوو مێخەک بۆنخۆش.

ئاسیدە

ناوێکی کورمانجییە، حەلوایەکە کە دۆشاوی لەگەڵ بێ، لە ئارد و ڕۆن و دۆشاو دروست دەکرێ.

پۆشیا

1. پۆشتە و رێک و پێک؛ 2. وشەی بکەری رابردووە واتە: لەبەر کرا.

زاکە

جریوەی بەچکەمەل، جریوەی زەڕنەقووتە.

کوردیا

چێشتی هەرزنی وردکراو بە ڕۆن.

بۆتان

رۆبار و ناوچەیەکی بەرینە لە باکووری کوردستان.

کڵاولار

1. ئەو ژنانەی کە سەرولای کوردی دەبەستنەوە؛ 2. ئاماژە بە کچ یان ژنی جوان و چەلەنگ.

هەمینیا

نێوی شارۆچکەیەک بووە لە ناوچەی کوردنشینی نەعمانییە لە باشووری کوردستان، کە بە دەستی حکوومەتی بەعس کرا بە عەرەبنشین. ئەمەش نێوی هەندێ لەو گوندانەی کە لەو ناوچەیە و ناوچەکانی دیکەی فەیلینشینی باشووری کوردستان‌ هەموویان لە کورد چۆڵ کران: دەفاس، جاسب، کۆرسەنگ، کەشاری، هۆرە، قەرەتەپە، بەگشیە، دێرمان، چلاوە، سۆدنە، کۆکس، مەرتاج، شالەک، کەسارە، کەشیرۆ، سیلان، کەوام، شەتیوەر، ناریجە، ئاگرۆزە، شەلاهان، مەزەک و زۆری دیکە.

کاڵێ

1. کاڵوکرچ؛ 2. لە کوردستان ئەم نێوە بۆ کچ و بۆ کوڕیش بەکار دەبرێ، لە بنەڕەتدا بەو کەسەی دەگوترێ کاڵێ، کە ڕەنگی قژ و سەروچاوی کاڵ یان زەرد بێ؛ 3. هەوای قەتارێکی لادیواری ناوچەی سنەیە.

میرۆ

میرا، پاشای بچووک.