جەنگاوەر
چەکداری بەشدار لەشەڕ، شەڕکەر.
نسکۆ
رەت، سەرسم، نووچبردن بەتوندیی، پاهەڵکەفتن.
ژامەک
نێوی کۆنی گوندێکی کوردنشین بووە، لە ناوچەی سێواس، لە باکووری کوردستان، کە دەوڵەتی تورک گۆڕیویە و نێوی تورکیی لە جێی داناوە.
کاوە
1. ئێش و ئازارێکە بە هۆی کارکردنی زۆرەوە لە لەشدا پەیدا دەبێ؛ 2. نێوی کاوەی کوردی قارەمانی داستانی ئەفسانەیی (کاوە و ئەژدەهاک)ە، کە ئەژدەهاکی کوشت و (فەرەیدو)ی فارسی لە جێگای دانا. بڕوانە ئەژدەهاک.
گەشان
1. گەشبوونەوەی ئاگر؛ 2. ڕوولەهەڵدان و هەڵچوون.
ئۆقرە
ئۆخژن، ئارامی، هەدا.
تۆیانە
ئەو نوقڵ و شیرینی و شتانەی کە بە خوانچە لەگەڵ لاشیرینی بووک دەڕوا.
بەهیڤ
بە زاراوەی کرمانجی واتە: بادام، بایەم.
بسکۆلە
گیایەکە لە ئەگریجە دەکا.
بێشۆرا
گوندێکە لە لای مێگر لە کن رواندز لە کوردستانی باشوور.