سیما

دیمەن، روومەت، دیدار، بیچم.

ساراڵ

1. وشەیەکی تورکییە، واتە: زەرد؛ 2. ناوچەیەکی پڕلەوەڕ و بژوێنە لە رۆژاوای هەرێمی شاری سنە. ناوچەی ساراڵ بۆ ئاژەڵداریی یەکجار گرنگە و مەڕ و ماڵاتی زۆری لێ بەخێو دەکرێ. نیوبەشی شەگەل و مێگەلی گوندەکانی دوەروبەری سنە و تەنانەت شارەکانی نزیک سنەش بۆ پەروار، لەوێ بەخێو دەکرێ و دەنێردرێتە شارەکانی دیکەی ئێران و دەرەوەی ئێرانیش بۆ فرۆش.

سناوێ

نێوی گوندێکە لە ناوچەی خۆشناوەتی لە باشووری کوردستان .

مەزدەک

1. کولانکە، کڵاوڕۆژنە، رۆچنە؛ 2. ئاگر و رووناکیی؛ (مەزدەک) کوڕی (بامداز) و خەڵکی (مازرایا)** ی قەراخ رۆباری دیجلە و بە رەتەوە کورد بووە! (مەزدەک) لە سەردەمی قوباد پاشای ساسانیدا ئایینێکی داهێنا کە بنەمای ئەو ئایینە لە سەر بەرابەریی و هاوبەشیی بوو و بڕوایان بە رووناکیی بوو، ئەو ئایینە لایەنگری زۆری پەیدا کرد و قوباد پاشاشی رەگەڵ خۆ خست، بەڵام دواتر پیاوەگەورەکانی ئێران، لە سەردەمی دەسە‌ڵاتداریی نەوشیروندا، هێرشیان بردە سەر مەزدەک و خۆی و چەندین هەزار لە لایەنگرەکانی کوژران؛ لە کۆپەڕی کورد و کوردستانی شێخ موحەممەد مەردۆخی کوردستانیدا هاتووە کە: کاتی خۆی، ئەو قوباد شایە لە دیاربەکرەوە هاتۆتە سنەی سەردەمی ‌قەڵای پڵنگان و هەندێ لە عەشیرەتەکەی لەوێ ماونەتەوە، بۆیە ئێستا نیوە زاراوەی ئەردەڵاننی، یان نیوە زاروەی کوردەکانی سنە، بێژە بێژه و نزیک بە زاراوەی کوردەکانی دیاربەکرە و وشەی کرمانجی زۆری تێدایە.

تۆسان

بەڕێوەبەری لەشکر، رێکوپێکخەری سانی لەشکر، فەرمانبەری لەشکر لە کاتی سان و رێژەدا. ساڵی 1977 ی زایینی (لەدایکبوون)، کە میوانی کۆچکردوو عەبدوڵڵاخانی دزڵی بووین، گوتی: هەر لەشکرێکی عەشایەریی، تۆسان و سەرسانی هەبوو، کە کاروباری لەشکریان لە ئەستۆ دەگرت.

ڕاژینە

نێوێکی ئاسووری یە کە لە بادینان هەیە و سەربەندی گۆرانییەکی کوردییە کە عارف جزیری گوتوویەتی.

حەسار

1. حەوشە، قووڵایی ناو چوواردیواری ماڵ؛ 2. زەوینی بەرماڵ کە دیواری بە دەوردا کێشرابێ.

تاڤرا

چیایەکە لە ناوچەی (دەرسیم) لە باکووری کوردستان.

ئاداره

ئادارۆک، گوڵێکه‌ له‌ سه‌ره‌تای به‌هاردا ده‌پشکوێ.

بەردین

کوچکین، لەبەرد سازکراو، لەسەنگ داتاشراو.