فەرهاد

نێوی دڵدارەکەی (شیرین) و قارەمانی چیرۆکی (شیرین و فەرهاد)ی کوردییە، کە بە فەرهادی لوڕ بەنێوبانگە و هەڵکۆڵی بەردەکەی (تاقوەسان)ی کرماشانە. بڕوانە وشەی سان.

شازێ

زێی گەورە، رۆباری گەورەی وەکوو یەکاو.

دانەر

بناغه‌داڕێژ و درووستکه‌ر.

حەمۆ

کورتکراوەی نێوی موحەممەدە.

ڕوویان

جوانچاک، شۆخوشەنگ.

ماندان

1. کۆخی تاک و تەریک لە چیا و زۆزان؛ 2. نێوی کچی (ئەژدەهاک) ی پاشای (ماد) و نێوی دایکی کوورشی هەخامەنشی بووە کە لە تیرەی ماد بووە؛ 3. نێوی گوندێکە لە ناوچەی بارزان لە باشووری کوردستان.

شەوێن

1. شەونم؛ 2. کاتی پاشباران؛ 3. ئەو کاتەیە لە شەوی مانگەشەو کە شووانان مێگەل لە یەکتر جیا دەکەنەوە؛ 4. جێگەی پشوودانی ئاژەڵ لە شەودا؛ 5. لەوەڕاندنی مەڕوماڵات لە شەودا.

یەسنا

یەزنە، جەژن؛ بەشێکە لە بەشە گەورەکەی ئاوێستا، کۆپەڕەکەی زەڕدەشتی پێغەمبەر، کە بریتییە لە سروودی ئایینی.

زەیتوون

دارێکە و بەری دارێکە کە لە باکوور و ڕۆژئاوای کوردستان زۆرە.

هەتاو

خۆر، خۆرەتاو، تاو، ڕۆژیار، خوەرشی.