شەنگەدار

1. شۆخ و سەرحاڵ؛ 2. داری جووان و لەبار.

ئەنتیکە

کەموێنە، کەلوپەلی زۆر کەنارا، لە وشەی (ئانتیک)ی ئینگلیسی وەرگیراوە.

جۆلانە

هه‌لۆرک، ده‌یدیک، دێله‌کانێ، دارده‌له‌کانێ.

ئارابخا

1. لە دوو وشەی (ئار و ئا‌پخا) پێکهاتووە کە (ئار) واتە: گڕ و (ئاپخا) بە زاراوەی ئاسووری کۆن واتە شار، یان مەڵبەند، کە بە سەر یەکەوە، واتای شاری گڕ دەدا، یان شوێنێ کە نەوتی هەبێ. 2. نێوی شاری کەرکووک بووە لە ساڵی 572 ی زایینی و ئەم نێوە هیچ پێوەندییەکی بە وشەی داتاشراوی (عەرەبخا)وە نییە؛ جیاواز لەوەی کە ئاشوورییەکان لە بەردە نووسراوەکانی خۆیاندا باسیان کردووه، کەرکووک لە سەردەمی ساسانییەکاندا لەبەر بوونی نەفت و گەرمیی ئەو شارە، بە (گەرمکان) بەنێوبانگ بووە و سریانییەکانیش بە (بینکرمان) نێودێریان کردووە. ئەم نێوە دەگەڕێتەوە بۆ سەدەی پێنجەمی بەر لە زایین. بڕوانە وشەی ئار.

فەرمان

ئەمر، دەستوور. فەرمان و فرمان دو شتی لە یەک جیاوازن. فەرمان واتە: دەستوور، فرمانیش واتە: ئەرک و کار.

ئارکی

هەرکی، نێوی تیرەیەکە لە هۆزی زێبار لە باشووری کوردستان. بڕوانە وشەی ئار.

ئەڵماس

بەردێکی زۆر سەخت و بەنرخە.

ئازاسەر

نێوی ئەو پیاوە کوردە بووە کە چیرۆکی کوژرانی رۆسەمی کوردی بۆ فیردەوسی گێڕاوەتەوە.

شێروان

ناوچەیەکە سەر بە هەرێمی بارزان؛ 2. نێوی هۆزێک بووە کە راوی شێریان کردووە و شێریان بەخێو کردووە و بە هۆزی شێروان نێویان دەرکردووە.

شادانە

جۆرێک گیایە کە تۆمی ورد دەکا و تۆمەکەی مەلێک بە نێوی سەێرە حەزی لێدەکا.